ZAKON O POŠTANSKIM USLUGAMA REPUBLIKE SRPSKE
("Sl. glasnik RS", br. 30/2010 i 38/2010 - ispr.)
I - OSNOVNE ODREDBE
Član 1
Ovim zakonom uređuju se: osnovni principi poštanske politike, uslovi za obavljanje poštanskih usluga, organizacija i funkcionisanje poštanskog saobraćaja, obaveze i odgovornost operatera poštanskog saobraćaja, prava i obaveze korisnika poštanskih usluga i druga pitanja u vezi sa djelatnošću poštanskog saobraćaja u Republici Srpskoj.
Član 2
(1) Poštanske usluge u Republici Srpskoj vrše se u skladu sa uslovima koji su utvrđeni Zakonom o poštama Bosne i Hercegovine, ovim zakonom, Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga, aktima operatera poštanskog saobraćaja, kao i na osnovu ratifikovanih, odnosno potvrđenih međunarodnih konvencija, drugih međunarodnih akata i ugovora.
(2) Funkcionisanje poštanskog saobraćaja i pružanje poštanskih usluga je od opšteg društvenog interesa za Republiku Srpsku.
Član 3
Poštanske usluge u Republici Srpskoj obavljaju:
a) Preduzeće za poštanski saobraćaj Republike Srpske a.d. Banja Luka (skraćeni naziv: “Pošte Srpske” a.d. Banja Luka), kao javni poštanski operater (u daljem tekstu: Pošta) i
b) drugi poštanski operateri.
Član 4
Svi operateri poštanskog saobraćaja koji u Republici Srpskoj pružaju poštanske usluge moraju uvažavati i sprovoditi sljedeće principe poštanske politike:
a) obezbijediti dostupnost poštanskih usluga svim korisnicima u Republici Srpskoj, pod jednakim uslovima i bez diskriminacije,
b) obezbijediti svim fizičkim i pravnim licima u Republici Srpskoj zagarantovanu slobodu komunikacija putem pismonosnih i drugih poštanskih pošiljaka, bez bilo kakvih ograničenja,
v) zaštititi interes svih korisnika poštanskih usluga, raspoloživošću i kvalitetom tih usluga,
g) obezbijediti nediskriminatorske i dostupne tarife poštanskih usluga,
d) organizovati pružanje poštanskih usluga na način koji ne dovodi u opasnost zdravlje i bezbjednost ljudi i imovine,
đ) organizacijom poštanskog sistema obezbijediti mogućnost primjene propisa koji se odnose na uvoznoizvozno carinjenje robe,
e) sva tehnološka rješenja u poštanskom saobraćaju zasnivati na principima ekonomičnosti, efikasnosti i bezbjednosti,
ž) tehničke standarde koji se odnose na nivo poštanskih usluga usklađivati sa standardima Evropske unije,
z) osigurati da cijene rezervisanih poštanskih usluga budu pod kontrolom Vlade Republike Srpske,
i) konkurenciju u poštanskom saobraćaju podsticati do nivoa kojim se ne ugrožava društvena funkcija univerzalnih poštanskih usluga,
j) sistemom poštanske numeracije obezbijediti identifikaciju Republike Srpske i operatera poštanskog saobraćaja,
k) međusobna saradnja operatera poštanskog saobraćaja ne smije biti monopolistički orijentisana i mora se zasnivati na čistim ekonomskim odnosima u interesu svih građana Republike Srpske,
l) razvoj poštanskih usluga podsticati odgovarajućim mjerama ekonomske politike i stalno usklađivati s potrebama korisnika, te tehnološkim, ekonomskim i društvenim prilikama,
lj) predstavljanjem poštanskog sistema Republike Srpske u Svjetskom poštanskom savezu i drugim međunarodnim organizacijama obezbijediti potpunu ravnopravnost svih operatera poštanskog saobraćaja Republike Srpske i
m) zastupljenost operatera poštanskog saobraćaja koji djeluju na području Republike Srpske u slobodnim međunarodnim asocijacijama ne može se na bilo koji način ograničavati, a njihovo djelovanje ne može biti na štetu i protiv interesa ostalih operatera poštanskog saobraćaja.
II - POŠTANSKE USLUGE
Član 5
(1) Poštanske usluge su usluge prenosa poštanskih pošiljaka i sve druge usluge utvrđene Nomenklaturom poštanskih usluga.
(2) Nomenklatura poštanskih usluga je normativni akt kojim se definišu sve vrste poštanskih usluga, rasponi masa, zone udaljenosti, skale vrijednosti za vrijednosne pošiljke i finansijske usluge, način utvrđivanja i određivanja cijena za pojedine usluge, koju donosi Pošta i na koju saglasnost daje Ministarstvo saobraćaja i veza Republike Srpske (u daljem tekstu: Ministarstvo).
(3) Opštim uslovima za vršenje poštanskih usluga uređuju se jedinstveni uslovi pod kojima će operateri poštanskog saobraćaja vršiti pojedine vrste poštanskih usluga i utvrđuje postupak za ostvarivanje međusobnih prava i obaveza operatera poštanskog saobraćaja i korisnika ovih usluga.
(4) Posebni uslovi za vršenje poštanskih usluga su uslovi operatera poštanskog saobraćaja usaglašeni sa zakonom, Opštim uslovima i međunarodnim standardima i javno su objavljeni.
(5) Saglasnost na Posebne uslove iz stava 4. ovog člana daje Ministarstvo.
(6) Poštanske pošiljke su pismonosne pošiljke i uputnice u klasičnoj i elektronskoj formi i paketi na kojima je označena adresa ili pošiljke koje su na drugi način označene tako da se neposredno može utvrditi primalac.
(7) Pismonosna pošiljka je svaka poštanska pošiljka koja sadrži neko saopštenje u pisanoj formi na svakoj vrsti fizičkog medija, koju treba uručiti prenijeti naznačenom primaocu, kao i računi za režije, drugi računi, finansijski i drugi izvještaji i sva druga korespondencija.
Član 6
(1) Poštanske usluge se vrše po osnovu ugovora po pristupu, pod uslovima određenim ovim zakonom, Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga.
(2) Prava i obaveze iz ugovora po pristupu zasnivaju se između lica koje zahtijeva poštansku uslugu i operatera poštanskog saobraćaja od koga se te usluge zahtijevaju, bez obzira što u izvršenju te usluge može učestvovati više domaćih i međunarodnih operatera i organizacija.
(3) Ugovor iz stava 1. ovog člana smatra se zaključenim danom označenim na otisku poštanskog žiga na potvrdi o prijemu pošiljke, odnosno na pošiljci.
(4) Operateri poštanskog saobraćaja mogu sa pojedinim korisnicima zaključivati ugovore u pisanoj formi kojima se uređuje obavljanje pojedinih vrsta usluga.
(5) Određena prava i obaveze iz ugovora po pristupanju prelaze i na primaoca od momenta uručenja, odnosno pokušaja uručenja poštanske pošiljke.
Član 7
Poštanske usluge obuhvataju: univerzalne poštanske usluge, finansijske poštanske usluge, elektronske poštanske usluge, dopunske poštanske usluge i ostale poštanske usluge.
Član 8
(1) Univerzalne poštanske usluge su usluge iz Nomenklature poštanskih usluga koje u skladu sa ovim zakonom, Opštim uslovima za obavljanje poštanskih usluga i drugim poštanskim propisima moraju biti organizovane, pod jednakim uslovima, za sve korisnika poštanskih usluga na cijelom području Republike Srpske, a obuhvataju prenos:
a) pismonosnih pošiljaka do 2 kg,
b) paketskih pošiljaka do 20 kg,
v) poštanskih i telegrafskih uputnica u klasičnoj i elektronskoj formi i isplate novčanih doznaka na kućnu adresu,
g) direktne pošte,
d) posebnih usluga u vezi s pošiljkama iz t. a), b) i v) ovog stava i
đ) otvorene poštanske pošiljke prilagođene i namijenjene slijepim licima (sekograma) do 7 kg.
(2) Pod posebnim uslugama iz tačke d) iz stava 1. ovog člana smatraju se usluge prenosa preporučenih pošiljaka, pošiljaka sa potvrđenim uručenjem, pošiljaka sa označenom vrijednosti, pošiljaka brze pošte (u daljem tekstu: EMS), hitnih pošiljaka, pošiljaka sa povratnicom, otkupnih pošiljaka, pošiljaka koje se uručuju lično primaocu, pošiljaka sa plaćenim odgovorom, te konsajgment usluge i druge poštanske usluge kojima pošiljalac zahtijeva poseban postupak i uslove za prenos, a propisana su Nomenklaturom poštanskih usluga.
(3) Minimalne i maksimalne dimenzije poštanskih pošiljaka obuhvaćene univerzalnim poštanskim uslugama su dimenzije koje su utvrđene aktima Svjetskog poštanskog saveza i Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga.
(4) Univerzalne poštanske usluge obezbjeđuju se svakog radnog dana, najmanje pet dana u nedjelji, osim pod uslovima i prema geografskim prilikama koje su poštanskim propisima definisane kao vanredne.
(5 Univerzalne poštanske usluge su rezervisane i nerezervisane poštanske usluge.
Član 9
Rezervisane poštanske usluge su one vrste univerzalnih poštanskih usluga koje može pružati samo Pošta, a obuhvataju prenos:
a) pismonosnih pošiljaka do 1000 gr,
b) tiskovina, novina i časopisa,
v) paketskih pošiljaka do 10 kg,
g) poštanskih i telegrafskih uputnica u klasičnoj i elektronskoj formi i isplate novčanih doznaka na kućnu adresu,
d) direktne pošte,
đ) kurirske usluge ukoliko iznos tarife nije deset puta veći od obične tarife,
e) preporučenih i vrijednosnih pošiljaka, bez obzira na težinu i
ž) sudskih pisama i pisama po upravnom i prekršajnom postupku, bez obzira na težinu.
Član 10
Herezervisane poštanske usluge su ostale poštanske usluge iz oblasti univerzalnih poštanskih usluga, koje osim Pošte mogu obavljati i drugi poštanski operateri u skladu sa odredbama ovog zakona i licencom dobijenom od Agencije za poštanski saobraćaj Bosne i Hercegovine (u daljem tekstu: Agencija).
Član 11
(1) Finansijske poštanske usluge su usluge koje Pošta pruža preko jedinica poštanske mreže za pružanje univerzalnih poštanskih usluga, kojima se obezbjeđuju različiti oblici žiralnih plaćanja, te doznaka gotovog novca i čekova, koje upućuju fizička i pravna lica ili su takva sredstva njima upućena.
(2) U okviru svoje djelatnosti Pošta može obavljati i druge finansijske usluge, a sve u skladu sa zakonom i drugim propisima kojima se reguliše obavljanje ovih vrsta finansijskih usluga u okviru bankarskog sektora.
(3) Pošta može osnovati i posebnu finansijsku organizaciju Poštansku banku za pružanje finansijskih usluga u skladu sa zakonom koji reguliše tu oblast.
Član 12
(1) Elektronske poštanske usluge obuhvataju usluge: hibridne pošte, elektronskog poštanskog žiga, telefaks i tekstualne usluge.
(2) Pošta može da obavlja i druge vrste elektronskih usluga, kao što su: elektronska obrada podataka, internet usluge i servisi i drugi mrežni servisi.
(3) Usluge hibridne pošte i elektronskog poštanskog žiga može da obavlja samo Pošta.
(4) Na zahtjev pošiljaoca ili primaoca Pošta može pošiljku hibridne pošte uručiti primaocu i nekim drugim načinom prenosa (telefaks, elektronska pošta, SMS i drugo), ukoliko to tehnički uslovi dozvoljavaju.
Član 13
(1) Dopunske poštanske usluge su usluge kojima pošiljalac poslije predaje pošiljke, odnosno primalac prije uručenja pošiljke zahtijeva određeni način prenosa ili postupka sa pošiljkom, a obuhvaćene su Nomenklaturom poštanskih usluga.
(2) Operateri poštanskog saobraćaja radi samoodrživosti mogu da organizuju obavljanje i ostalih poštanskih usluga na novim tržištima. Ostale usluge su usluge koje nisu obuhvaćene Nomenklaturom poštanskih usluga, a za koje operateri poštanskog saobraćaja procijene da je njihovo uvođenje neophodno radi proširenja asortimana i zadovoljenja potreba korisnika usluga.
(3) Pošta u okviru ostalih usluga može obavljati poslove:
a) posredovanje iz oblasti osiguranja u skladu sa ugovorom sa osiguravajućim društvima,
b) posredovanja iz drugih oblika poslovnih aktivnosti,
v) zastupanje i
g) druge poslove u vezi sa posredovanjem i zastupanjem.
III ZABRANjENI PREDMETI U POŠTANSKIM POŠILjKAMA
Član 14
Pri vršenju poštanskih usluga zabranjen je prenos poštanskih pošiljaka koje sadrže:
a) eksplozivne i lako zapaljive predmete i predmete čiji je prenos u vezi sa opasnošću za druge pošiljke, poštanska postrojenja i transportna sredstva ili za zdravlje i živote ljudi,
b) predmete čiji je promet zabranjen zakonom ili drugim propisima i
v) opojne droge, osim kada su pošiljalac i primalac ovlašćeni za promet, odnosno upotrebu opojnih droga.
Član 15
(1) U pismonosnim pošiljkama ne može se vršiti prenos živih životinja, osim pčela, pijavica i svilenih buba.
(2) U slučajevima kada postoji osnovana sumnja da se u pošiljci nalaze zabranjeni predmeti iz člana 14. ovog zakona, operater poštanskog saobraćaja će izvršiti komisijski pregled sadržine pošiljke i nedozvoljenu sadržinu predati nadležnom organu.
IV - POŠTARINA
Član 16
(1) Za pruženu poštansku uslugu korisnik usluga plaća poštarinu, kao cijenu usluge, prema cjenovniku operatera poštanskog saobraćaja.
(2) Cijena za izvršenje poštanskih usluga (u daljem tekstu: poštarina) plaća se unaprijed ako ugovorom između operatera poštanskog saobraćaja i korisnika nije drugačije ugovoreno.
(3) U slučajevima predviđenim posebnim propisima pri vršenju pojedinih poštanskih usluga, pored redovne poštarine, plaća se i određeni iznos za namjene utvrđene tim propisima.
Član 17
(1) Poštarina se može plaćati gotovinom i drugim zakonskim sredstvima plaćanja, a kao dokaz plaćene poštarine upotrebljavaju se: važeće poštanske marke, poštanske oznake za frankiranje koje se prodaju putem automata, otisci mašina za frankiranje, otisci šalterskih mašina ili drugih načina štampanja, kao i oznake na poštanskim pošiljkama da je poštarina plaćena.
(2) Dokaz iz stava 1. ovog člana mora verifikovati Pošta.
(3) Poštarina se po pravilu naplaćuje od pošiljaoca, a izuzetno od primaoca prilikom uručenja pošiljke u slučajevima i na način utvrđen Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga i Nomenklaturom poštanskih usluga.
(4) Postupak sa pošiljkama za koje poštarina nije plaćena ili je nedovoljno plaćena regulisaće se Opštim uslovima za vršenje poštanskih usluga.
(5) Korisnici poštanskih usluga mogu zahtijevati vraćanje plaćene poštarine u slučajevima i pod uslovima utvrđenim Opštim uslovima za vršenje poštanskih usluga.
Član 18
(1) Operateri poštanskog saobraćaja određuju poštarinu za univerzalne poštanske usluge polazeći od realnih troškova, uvažavajući principe da poštarina treba da bude pristupačna za korisnike.
(2) Vlada Republike Srpske daje saglasnost na Cjenovnik poštanskih usluga, kojim se uređuje poštarina za rezervisane poštanske usluge, i on se objavljuje u “Službenom glasniku Republike Srpske”.
Član 19
(1) Pošta nije obavezna da uručuje primaocima one pošiljke koje pošiljaoci sa sjedištem, odnosno poslovnom jedinicom na njenoj teritoriji, predaju na otpremu u stranoj zemlji, a radi korišćenja povoljnijih uslova u pogledu poštarine koja se tamo primjenjuje, osim ukoliko to nije uređeno posebnim ugovorom između poštanskih uprava, odnosno pošta.
(2) Odredbe stava 1. ovog člana ne odnose se na uručivanje sudskih pisama i pisama po upravnom i prekršajnom postupku.
(3) U slučajevima iz stava 1. ovog člana Pošta ima pravo da traži od pošiljaoca ili od prijemne uprave plaćanje poštarine prema važećem cjenovniku usluga u unutrašnjem poštanskom saobraćaju.
(4) Ako ni pošiljalac ni poštanska uprava ne prihvate da plate zahtijevanu poštarinu iz stava 3. ovog člana u roku od 15 dana od dana podnošenja zahtjeva, Pošta će navedene pošiljke vratiti prijemnoj upravi uz naknadu troškova vraćanja.
(5) Ukoliko prijemna uprava ne prihvati da nadoknadi troškove vraćanja, Pošta će sa predmetnim pošiljkama postupiti kao sa neisporučivim.
V - POŠTANSKE MARKE, VRIJEDNOSNICE I POŠTANSKI ŽIG
Član 20
(1) Pošta ima isključivo pravo na izdavanje, prodaju i povlačenje iz upotrebe poštanskih maraka i vrijednosnica.
(2) Poštanske marke moraju ispunjavati uslove propisane aktima Svjetskog poštanskog saveza, Zakona o poštama Bosne i Hercegovine i pravilnika koji donosi Pošta.
(3) Poštanske marke upotrebljavaju se za plaćanje samo onih poštanskih usluga koje pruža Pošta.
(4) Pravilnikom iz stava 2. ovog člana bliže se uređuju uslovi i način izdavanja i upotrebe poštanskih maraka i vrijednosnica, kao i druga pitanja u vezi sa njima.
Član 21
(1) Poštanski žig je sredstvo Pošte koje služi za žigosanje ovjeravanje poštanskih pošiljaka i isprava, a njegove karakteristike moraju zadovoljavati uslove propisane aktima Svjetskog poštanskog saveza i Pošte.
(2) Pošta ima isključivo pravo na izradu i davanje dozvole za upotrebu prigodnih poštanskih žigova.
(3) Poštanski operateri upotrebljavaju otisak žiga iz računara ili otisak posebnog žiga, s tim da se na otisku mora nalaziti datum i naziv poštanskog operatera, koji se mora razlikovati od drugog poštanskog operatera.
VI -ORGANIZACIJA POŠTANSKOG SAOBRAĆAJA
Član 22
(1) Pošta, kao javni poštanski operater, ima i ekskluzivno pravo na pružanje rezervisanih poštanskih usluga, kao i pravo na obavljanje nerezervisanih poštanskih usluga.
(2) Pošta kao javni poštanski operater je privredno društvo koje je u većinskom vlasništvu Republike Srpske i koje je u trenutku donošenja ovog zakona već registrovano za pružanje univerzalnih poštanskih usluga.
(3) Poštanski operateri su pravni subjekti koji u skladu sa ovim zakonom mogu obavljati samo nerezervisane poštanske usluge.
(4) Poštanski operateri u svom nazivu ne mogu koristiti riječ “Pošta”.
(5) Operateri poštanskog saobraćaja su svi subjekti koji su registrovani za obavljanje djelatnosti iz oblasti poštanskog saobraćaja i obavezni su da odrede i na uobičajen način objave radno vrijeme za rad sa korisnicima poštanskih usluga, imajući u vidu mjesne potrebe i razvijenost poštanske mreže na određenom području.
Član 23
Operateri poštanskog saobraćaja svoju organizaciju propisuju statutom i opštim aktima.
VII -POŠTA
Član 24
(1) Pošta je dužna da obezbijedi trajno, neprekidno i kvalitetno pružanje univerzalnih poštanskih usluga na cijeloj teritoriji Republike Srpske, na način i pod uslovima utvrđenim ovim zakonom.
(2) Pošta će odrediti područja na kojima će vršiti uručenje poštanskih pošiljaka, neposredno ili putem svojih organizacionih dijelova, tako da obuhvata sva naseljena mjesta u Republici Srpskoj.
(3) Za uručenje poštanskih pošiljaka teritorija Republike Srpske dijeli se na: uže, šire i najšire dostavno područje.
(4) Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga propisaće se rokovi za prenos poštanskih pošiljaka.
Član 25
(1) Pošta je ovlašćena da zaključuje ugovore i sporazume sa drugim poštanskim operaterima u zemlji i inostranstvu o načinu i uslovima za obavljanje poštanskih usluga.
(2) Predstavljanje Republike Srpske u Svjetskom poštanskom savezu vrše Ministarstvo i Pošta.
Član 26
(1) Sredstva Pošte čini kapital koji se koristi za vršenje registrovane djelatnosti.
(2) Kapital iz stava 1. ovog člana je u svojini Republike Srpske i drugih akcionara, a većinski vlasnik kapitala je Republika Srpska.
Član 27
(1) Pošta posluje pod tržišnim uslovima u skladu sa ovim zakonom i drugim propisima.
(2) Sredstva za finansiranje Pošte ostvaruju se od prihoda ostvarenih po osnovu vršenja poštanskih usluga, prema cijenama koje se formiraju u skladu sa članom 16. ovog zakona.
(3) Ukoliko se poštarinom za rezervisane poštanske usluge ne obezbjeđuje pokriće stvarnih troškova, ono će se obezbijediti iz dobiti ostvarenom vršenjem nerezervisanih i drugih poštanskih usluga.
(4) Ukoliko se sredstva za rad Pošte ne obezbijede na način propisan u st. 2. i 3. ovog člana, dio neophodnih sredstava obezbjeđuje se iz budžeta Republike Srpske u skladu sa Zakonom o izvršenju budžeta.
(5) Nije dozvoljeno subvencionisanje nerezervisanih i drugih poštanskih usluga iz sredstava rezervisanih poštanskih usluga.
Član 28
(1) Pošta je dužna da obezbijedi takav interni računovodstveni sistem na osnovu kojeg će se moći izvršiti uvid u strukturu prihoda i troškova rezervisanih i nerezervisanih poštanskih usluga.
(2) Mjerila i kriterijumi za razvrstavanje zajedničkih troškova ostvarenih vršenjem poštanskih usluga na rezervisane i nerezervisane usluge, te utvrđivanje nedostajućih sredstava iz člana 27. stav 4. ovog zakona, utvrđuju se Pravilima o metodologiji koju donosi Pošta, uz saglasnost resornog Ministarstva i Ministarstva finansija Republike Srpske.
(3) Iznos za subvenciju za tekuću godinu utvrđuje se na osnovu Izvještaja o poslovanju za prethodnu godinu i isplaćuje se akontativno mjesečno u visini 1/12 godišnje subvencije, a konačni obračun, isplata i refundacija vrši se po usvajanju izvještaja o poslovanju.
VIII - IZGRADNjA JAVNE POŠTANSKE MREŽE
Član 29
(1) Javnu poštansku mrežu čine: jedinice poštanske mreže, objekti i sredstva poštanske mreže Pošte.
(2) Javna poštanska mreža projektuje se, gradi, proizvodi, koristi i održava u skladu sa standardima, tehničkim normativima, normama kvaliteta proizvoda i usluga koji se primjenjuju u Republici Srpskoj, kao i u skladu sa međunarodnim tehničkim uslovima i standardima.
(3) Pošta donosi Generalni plan poštanske mreže kojim utvrđuje načela i principe organizacije javne poštanske mreže na području Republike Srpske.
(4) Saglasnost na Plan iz stava 3. ovog člana daje Vlada Republike Srpske.
Član 30
Odobrenje za izgradnju, rekonstrukciju ili proširenje javne poštanske mreže ili dijela javne poštanske mreže za međunarodne i magistralne kapacitete izdaje Ministarstvo.
Član 31
(1) U gradovima i naseljima, prilikom gradnje poslovnih i stambenih objekata i objekata vlastitih stambenih zgrada investitori tih objekata dužni su da na ulazu u te objekte ili dvorišta postave kućne sandučiće za uručenje poštanskih pošiljaka. Održavanje kućnih sandučića u ispravnom stanju obaveza je vlasnika objekta.
(2) Pošta postavlja poštanske sandučiće na javnim površinama i saobraćajnicama, po odobrenju jedinica lokalne samouprave, a u skladu sa standardima kvaliteta dostupnosti poštanske mreže.
(3) Korisnicima poštanskih usluga čiji su objekti izvan naselja poštanske pošiljke mogu se uručivati putem zbirnih poštanskih sandučića. Uslovi i postupak uručenja putem zbirnih poštanskih sandučića uređuju se između Pošte i korisnika usluge u skladu sa Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga.
Član 32
(1) Javna poštanska mreža Republike Srpske povezuje se sa poštanskim mrežama zemalja i mrežama međunarodnih organizacija na osnovu odobrenja i međunarodnih ugovora i sporazuma.
(2) Odobrenje iz stava 1. ovog člana izdaje Ministarstvo.
Član 33
(1) Izgradnja javne poštanske mreže na teritoriji Republike Srpske vrši se u skladu sa planovima razvoja Pošte.
(2) Planove razvoja javnog poštanskog sistema donosi Pošta, uz saglasnost Vlade Republike Srpske.
IX - OBAVEZE I ODGOVORNOSTI OPERATERA POŠTANSKOG SAOBRAĆAJA ZA VRŠENjE POŠTANSKIH USLUGA
Član 34
(1) Operateri poštanskog saobraćaja dužni su da pri vršenju poštanskih usluga obezbijede nepovredivost i tajnost poštanskih pošiljaka i drugih saopštenja.
(2) Radnicima operatera poštanskog saobraćaja zabranjeno je:
a) da poštansku pošiljku uruče neovlašćenom licu, na neovlašćen način saznaju sadržinu poštanskih pošiljaka i saopštenja, ili da je zadrže ili prikriju i
b) da neovlašćenom licu saopštavaju saznatu sadržinu poštanskih pošiljaka, imena pošiljalaca, primalaca, masu ili druge podatke koji se odnose na poštanske pošiljke.
(3) Od načela nepovredivosti tajnosti poštanskih pošiljaka može se odstupati samo u slučajevima propisanim zakonom.
(4) Zabrane iz stava 2. t. a) i b) ovog člana odnose se na radnike operatera poštanskog saobraćaja i poslije njihovog prestanka rada.
Član 35
(1) Poštanske pošiljke koje pošiljalac predaje operateru poštanskog saobraćaja na prenos primaocu moraju ispunjavati uslove propisane ovim zakonom i Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga.
(2) Za prenos određenih poštanskih pošiljaka za koje moraju biti ispunjeni posebni uslovi i za čiji je prenos potrebno odobrenje odgovarajućeg organa pošiljalac takvo odobrenje predaje operateru poštanskog saobraćaja, zajedno sa pošiljkom.
(3) Sa pošiljkom u međunarodnom poštanskom saobraćaju, čija sadržina podliježe carinskom pregledu, odnosno deviznoj kontroli, postupa se po carinskim, odnosno deviznim propisima.
Član 36
Za pošiljke sa registrovanim brojem prijema operateri poštanskog saobraćaja su dužni pošiljaocu izdati potvrdu o prijemu te vrste pošiljke.
Član 37
(1) Operateri poštanskog saobraćaja dužni su da poštansku pošiljku od pošiljaoca do primaoca prenesu u stanju u kome je primalac predao, izuzev u slučajevima propisanim ovim zakonom.
(2) Operateri poštanskog saobraćaja dužni su, zavisno od vrste poštanskih pošiljaka, da te pošiljke prenesu u rokovima predviđenim Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga.
(3) Prenos poštanskih pošiljaka podrazumijeva faze tehnološkog procesa u kretanju poštanske pošiljke od pošiljaoca do primaoca (prijem, otprema, prevoz, prispijeće i uručenje).
Član 38
(1) Ako pošiljalac ili drugo ovlašćeno lice smatra da pošiljka nije uručena primaocu, ili da mu je uručena sa zakašnjenjem, može operateru poštanskog saobraćaja podnijeti pisanu reklamaciju u roku od tri mjeseca za pošiljke u unutrašnjem saobraćaju i šest mjeseci za pošiljke u međunarodnom saobraćaju.
(2) O podnesenoj reklamaciji operater poštanskog saobraćaja dužan je da se izjasni u roku od 30 dana od dana njenog podnošenja za pošiljke u unutrašnjem saobraćaju, odnosno u roku od dva mjeseca u međunarodnom saobraćaju.
(3) Ukoliko se pisana reklamacija ne podnese u rokovima iz stava 1. ovog člana, pošiljalac ili drugo ovlašćeno lice gubi pravo na naknadu štete koja mu pripada po odredbama ovog zakona.
Član 39
Ako se prilikom uručenja pošiljke primaocu ili drugom ovlašćenom licu utvrdi da se njena masa slaže sa masom označenom na pošiljci, kao i da na njenom spoljnom omotu ne postoje znaci povrede, odnosno oštećenja i da su druga sredstva za povezivanje i zatvaranje pošiljke neoštećena, smatra se da je pošiljka ispravna.
Član 40
(1) Primalac ili drugo ovlašćeno lice može operateru poštanskog saobraćaja izjaviti reklamaciju zbog oštećenja ili umanjenja sadržine pošiljke, odmah prilikom uručenja pošiljke, ukoliko ona nije u ispravnom stanju u skladu sa članom 39. ovog zakona.
(2) Ako primalac ili drugo ovlašćeno lice ne izjavi reklamaciju u roku propisanom u stavu 1. ovog člana, gubi prava koja mu po odredbama ovog zakona pripadaju u slučaju oštećenja ili umanjenja sadržine pošiljke.
Član 41
(1) Poštanske pošiljke za koje se utvrdi da se ne mogu uručiti primaocu, niti vratiti pošiljaocu (u daljem tekstu: neisporučive pošiljke), operateri poštanskog saobraćaja će komisijski pregledati i po potrebi ih otvoriti radi utvrđivanja primaoca ili pošiljaoca.
(2) Ako se na osnovu komisijskog pregleda iz stava 1. ovog člana pošiljka ne može uručiti primaocu niti vratiti pošiljaocu, operateri poštanskog saobraćaja će:
a) običnu pismonosnu pošiljku koja sadrži samo pisano saopštenje odmah komisijski uništiti,
b) ostale pošiljke čuvati godinu dana, računajući od dana komisijskog pregleda i
v) poštansku uputnicu za koju se utvrdi da je neisporučiva čuvati tri godine, računajući od dana kada je neisporučivost utvrđena.
Član 42
(1) Ako se prilikom komisijskog pregleda neisporučive pošiljke ustanovi da je sadržina podložna kvaru, izuzetno od odredbe člana 41. stav 2. tačka b), operateri poštanskog saobraćaja će za račun pošiljaoca izvršiti javnu prodaju onog dijela pošiljke koji je podložan kvaru po postupku javne prodaje, osim u slučajevima ako je sadržina male vrijednosti ili je već u kvaru, te se sadržina pošiljke ne može prodati.
(2) Ako prodaja pošiljke nije moguća po odredbama stava 1. ovog člana, operateri poštanskog saobraćaja će komisijski uništiti cjelokupnu sadržinu pošiljke.
Član 43
(1) Ako neisporučiva pošiljka ne bude tražena u roku propisanom članom 41. stav 2. tačka b) ovog zakona, operateri poštanskog saobraćaja će sadržinu te pošiljke izložiti javnoj prodaji ako ima prodajnu vrijednost, a ako nema tu vrijednost, komisijski uništiti.
(2) Novčani iznos dobijen javnom prodajom sadržine pošiljke iz stava 1. ovog člana i eventualno novac pronađen u toj pošiljci, operateri poštanskog saobraćaja će čuvati dvije godine od dana isteka roka predviđenog za čuvanje pošiljke.
(3) Novčani iznos iz stava 2. ovog člana, po odbitku stvarnih troškova operateri poštanskog saobraćaja isplatiće pošiljaocu, ako u roku iz stava 2. ovog člana podnese zahtjev za isplatu.
(4) Ako se zahtjev za isplatu ne podnese u propisanom roku, i to za poštansku pošiljku u skladu sa stavom 2. ovog člana, a za poštansku uputnicu prema članu 41. tačka v) ovog zakona, novčani iznosi po ovim osnovima pripadaju operateru poštanskog saobraćaja, kao vanredni prihod.
(5) Isprave, svjedočanstva i druga dokumenta pronađena u neisporučenoj pošiljci operater poštanskog saobraćaja dostavlja organu, organizaciji ili zajednici koja je te isprave izdala, u roku od 30 dana od dana komisijskog pregleda pošiljke.
Član 44
Ostale obaveze operatera poštanskog saobraćaja, kao davaoca poštanskih usluga, a koje se tiču prijema i raspolaganja poštanskim pošiljkama, doplate odgovarajuće poštarine za posebne usluge, rokovima i načinima uručenja pošiljaka primaocu, obavještavanja primaoca o prispijeću pošiljaka, čuvanja pošiljaka do njihove isporuke, vraćanja pošiljaka primaocu i slično, uređuju se Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga.
Član 45
U slučaju gubitka ili potpunog oštećenja sadržine pismonosnih pošiljaka sa posebnom uslugom ili paketnih pošiljaka ili prekoračenja roka za prenos, operater poštanskog saobraćaja dužan je da pošiljaocu ili drugom ovlašćenom licu nadoknadi štetu za:
a) gubitak ili potpuno oštećenje sadržine preporučene pošiljke petorostruki iznos plaćene poštarine za prenos te pošiljke,
b) gubitak ili potpuno oštećenje vrijednosne pošiljke (vrijednosno pismo ili paket) u visini učinjene štete, a najviše do označene vrijednosti te pošiljke, uz povrat i poštarine plaćene za tu pošiljku,
v) pogrešnu isplatu poštanske uputnice puni uputnički iznos i poštarinu za prenos te uputnice,
g) gubitak ili potpuno oštećenje hitne preporučene pošiljke desetorostruki iznos plaćene poštarine za prenos te pošiljke,
d) gubitak ili potpuno oštećenje EMS pošiljke sa označenom vrijednošću do visine označene vrijednosti i povrat poštarine, a za EMS pošiljke, bez označene vrijednosti, desetorostruki iznos plaćene poštarine i
https://advokat-prnjavorac.com
đ) prekoračenje roka za prenos pismonosnih pošiljaka sa posebnom uslugom i paketnih pošiljaka trostruki iznos plaćene poštarine.
Član 46
U slučaju djelimičnog oštećenja ili umanjenja sadržine poštanske pošiljke, operater poštanskog saobraćaja dužan je da pošiljaocu, primaocu ili drugom ovlašćenom licu isplati:
a) djelimično oštećenje ili umanjenje sadržine preporučene, hitne i EMS pošiljke bez označene vrijednosti, polovinu iznosa koji je utvrđen u članu 45. stav 1. t. a), g) i d) ovog zakona i
b) djelimično oštećenje ili umanjenje sadržine vrijednosne pošiljke (vrijednosno pismo, paket i EMS) u visini oštećenja, odnosno umanjenja sadržine, a najviše do označene vrijednosti te pošiljke.
Član 47
Ako pošiljalac ili drugo ovlašćeno lice dokaže da je pretrpjelo veću štetu od iznosa koji je operater poštanskog saobraćaja dužan da nadoknadi prema odredbama čl. 45. i 46. ovog zakona, operater poštanskog saobraćaja dužan je da mu isplati dokazanu štetu, ali najviše do dvostrukog iznosa predviđenog u čl. 45. i 46. ovog zakona za odgovarajući propust.
Član 48
Ako pored prekoračenja roka za prenos pošiljke postoji potpuno ili djelimično oštećenje ili umanjenje njene sadržine, korisnik ima pravo na naknadu štete po oba osnova.
Član 49
Operater poštanskog saobraćaja oslobađa se odgovornosti za gubitak pošiljke sa registrovanim brojem prijema ili umanjenje njene sadržine ili prekoračenje roka za prenos te pošiljke ako dokaže da je do toga došlo usljed više sile koja se nije mogla predvidjeti, izbjeći, niti otkloniti, zbog prirode sadržine pošiljke sa registrovanim brojem prijema ili krivicom pošiljaoca.
X - PRAVA I OBAVEZE KORISNIKA POŠTANSKIH USLUGA
Član 50
Korisnici poštanskih usluga imaju prava i dužnost da odaberu onu vrstu usluge koja odgovara prirodi, odnosno vrsti sadržine i značaju pošiljke za primaoca, odnosno pošiljaoca i stvarne vrijednosti pošiljke.
Član 51
(1) Pošiljalac je odgovoran za unutrašnje pakovanje poštanske pošiljke.
(2) Pošiljalac odgovara za svu štetu koju je njegova pošiljka prouzrokovala nepravilnim pakovanjem ostalim poštanskim pošiljkama, poštanskim postrojenjima i transportnim sredstvima i za ozljede ili smrt radnika operatera poštanskog saobraćaja i drugih lica, ako je to nastupilo zbog toga što je pošiljka sadržavala predmete čiji je prenos zabranjen, ili zbog nepridržavanja uslova za prenos određenih predmeta koji su se nalazili u pošiljci.
Član 52
Pošiljalac ima pravo da raspolaže predatom poštanskom pošiljkom do uručenja te pošiljke primaocu i može uz doplatu odgovarajuće poštarine, pod uslovima i postupku utvrđenim Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga, zahtijevati:
a) da se adresa na pošiljci izmijeni ili dopuni, b) da se pošiljka vrati pošiljaocu,
v) da se pošiljka sa registrovanim brojem prijema optereti otkupninom, da se iznos otkupnine snizi ili povisi ili da se od otkupnine potpuno odustane i
g) da se izvrši ili ne izvrši nadoslanje pošiljke za primaocem.
Član 53
Primalac može odbiti da primi prispjelu poštansku pošiljku.
Član 54
(1) Ako je primaocu, odnosno ovlašćenom licu ostavljen izvještaj o prispijeću poštanske pošiljke prije isteka roka za prenos poštanske pošiljke sa registrovanim brojem prijema, smatra se da je operater poštanskog saobraćaja ispunio svoju obavezu u pogledu prenosa te pošiljke u propisanom roku.
(2) Prijem izvještaja o prispijeću poštanske pošiljke ne obavezuje primaoca da pošiljku primi.
Član 55
Primalac može, uz doplatu odgovarajuće poštarine pod uslovima i postupku utvrđenim Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga, zahtijevati:
a) da mu se “post restant” pošiljka dostavlja u njegov stan ili u poslovnu prostoriju, odnosno u stan ili poslovnu prostoriju lica koje on odredi,
b) da mu se prispjele pošiljke, osim sudskih pisama i pisama po upravnom i prekršajnom postupku, čuvaju kao “post restant” pošiljke ili šalju u novo odredište i u tom novom odredištu dostavljaju u njegov stan ili poslovnu prostoriju, u stan ili poslovnu prostoriju lica koje je on odredio, ili da se čuvaju kao “post restant” pošiljke,
v) da se pošiljke prispjele za njega ne mogu uručivati drugom licu osim njemu lično,
g) da mu se hitne pošiljke, osim sudskih pisama i pisama po upravnom i prekršajnom postupku i izvještaju o prispijeću pošiljaka ostavljaju u njegov pregradak,
d) da mu se određene pošiljke uručuju kao hitne i
đ) da mu se uputnički iznosi pošalju elektronskim putem na novo odredište.
Član 56
(1) Primaoci poštanskih pošiljaka mogu zahtijevati da im se uručenje svih ili pojedinih vrsta pošiljaka vrši preko punomoćnika.
(2) Izdavanje i opoziv punomoći mora biti ovjereno od nadležnog državnog organa, notara ili operatera poštanskog saobraćaja i ne može se dati poslovno nesposobnom ili nepismenom licu.
(3) Punomoć iz stava 2. ovog člana mora biti deponovana kod operatera poštanskog saobraćaja kod kojeg će punomoćnik primati pošiljke.
XI - OSTVARIVANjE POTRAŽIVANjA I ZASTARJELOST
Član 57
(1) Potraživanje naknade štete i drugih potraživanja iz ugovora o vršenju poštanskih usluga korisnik ili drugo ovlašćeno lice može ostvariti podnošenjem pisanog zahtjeva operateru poštanskog saobraćaja, na način predviđen Opštim uslovima za vršenje poštanskih usluga ili podnošenjem tužbe sudu ukoliko operater poštanskog saobraćaja ne isplati to potraživanje u roku od 30 dana od dana podnošenja zahtjeva.
(2) Na povremena dospjela novčana potraživanja ili davanja, operater poštanskog saobraćaja i korisnik poštanskih usluga imaju pravo na zateznu kamatu od dana podnošenja zahtjeva za njihovu isplatu.
Član 58
(1) Ako se izgubljena pošiljka ili njen dio pronađe poslije isplate iznosa određenog u članu 45. ovog zakona, operater poštanskog saobraćaja je dužan da o tome obavijesti pošiljaoca, odnosno drugo ovlašćeno lice.
(2) U slučaju iz stava 1. ovog člana, pošiljalac ili drugo ovlašćeno lice može, u roku od 15 dana od dana saopštenja da je pošiljka ili njen dio pronađen, zahtijevati da mu se preda pronađena poštanska pošiljka ili dio te pošiljke, pod uslovom da vrati iznos koji mu je isplaćen.
(3) Ako pošiljalac ili drugo ovlašćeno lice u roku iz stava 2. ovog člana ne podnese zahtjev da mu se preda pronađena pošiljka ili njen dio, operater poštanskog saobraćaja stiče pravo raspolaganja pronađenom pošiljkom, odnosno dijelom te pošiljke.
Član 59
Potraživanja operatera poštanskog saobraćaja prema korisnicima poštanskih usluga, bilo da se ona naplaćuju u tromjesečnim ili kraćim rokovima, zastarijevaju za godinu dana.
Član 60
Zastarjelost iz člana 59. ovog zakona počinje:
a) prilikom potraživanja manje ili više naplaćene cijene za poštanske usluge ili drugih troškova od dana plaćanja,
b) prilikom potraživanja koja se odnose na otkupninu po isteku 15 dana od kada je istekao rok za prenos pošiljke,
v) prilikom potraživanja iz čl. 45. i 46. ovog zakona od dana uručenja pošiljke,
g) u slučaju gubitka pošiljke sa registrovanim brojem prijema po isteku 30 dana od dana isteka roka za prenos pošiljke i
d) u svim ostalim slučajevima od dana nastanka potraživanja.
Član 61
Zastarijevanje se prekida:
a) kada korisnik ili operater poštanskog saobraćaja prizna dug i
b) podizanjem tužbe ili svakom drugom radnjom preduzetom protiv dužnika pred sudom ili drugim nadležnim organom radi utvrđivanja, obezbjeđenja ili ostvarivanja potraživanja.
XII - NAĐENE STVARI
Član 62
(1) Za nađene stvari u prostorijama operatera poštanskog saobraćaja u kojima je zabranjen pristup korisnicima poštanskih usluga, poštanskim sandučićima, sredstvima unutrašnjeg i spoljnog transporta (kola, kolica, vagoni putujućih pošta, kontejnera, automobila i drugo) nalazač nema pravo na naknadu.
(2) Nađena stvar za koju se nesumnjivo utvrdi iz koje pošiljke potiče staviće se u tu pošiljku, a ako to nije moguće, nađena stvar ostaje kod operatera poštanskog saobraćaja na čuvanju.
Član 63
(1) Nađenu stvar iz člana 62. ovog zakona za koju se vlasnik ne javi i ne podigne je za tri mjeseca od dana kada je stvar nađena, operater poštanskog saobraćaja će izložiti javnoj prodaji, po postupku utvrđenom Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga ili će takvu stvar prodati bez javne prodaje, pod uslovima propisanim članom 42. ovog zakona.
(2) Iznos dobijen prodajom nađene stvari, kao i pronađeni novac po odbitku troškova, čuvaju se godinu dana od dana kada je stvar, odnosno novac nađen.
(3) Ako se vlasnik ne pronađe i ne javi u roku iz stava 2. ovog člana, iznos dobijen prodajom stvari, odnosno nađeni novac pripada operateru poštanskog saobraćaja kao vanredni prihod.
(4) Za nađene isprave, svjedočanstva i druga dokumenta primjenjuje se odredba člana 43. stav 5. ovog zakona.
Član 64
Za nađene stvari u poslovnim prostorijama operatera poštanskog saobraćaja za neposredan rad sa korisnicima poštanskih usluga važe opšti propisi o nađenim stvarima.
XIII - USLOVI ZA OSNIVANjE OPERATERA POŠTANSKOG SAOBRAĆAJA I LICENCA
Član 65
(1) Operateri poštanskog saobraćaja su pravni subjekti koji imaju javna ovlašćenja.
(2) Uz prijavu za upis u sudski registar operater poštanskog saobraćaja prilaže dokaze o ispunjavanju uslova propisanih članom 29. Zakona o registraciji poslovnih subjekata u Republici Srpskoj (“Službeni glasnik Republike Srpske”, broj 42/05).
(3) Saglasnost o ispunjavanju uslova za obavljanje poslova operatera poštanskog saobraćaja daje ministar.
(4) Pravilnik o uslovima za obavljanje djelatnosti operatera poštanskog saobraćaja donosi ministar.
Član 66
(1) Operater poštanskog saobraćaja obavlja poštanske usluge na osnovu licence.
(2) Licencu operateru poštanskog saobraćaja izdaje i oduzima Agencija, uz prethodnu saglasnost Ministarstva.
(3) Licenca se može izdati domaćim i stranim pravnim licima.
Član 67
(1) U zahtjevu za dodjelu licence domaće, odnosno strano pravno lice obavezno navodi: poštanske usluge za koje traži dozvolu, teritoriju na kojoj će obavljati navedene usluge, period za koji traži dozvolu i svoj identifikacioni znak.
(2) Zahtjev za dodjelu licence podnosi se na obrascima koje propisuje Agencija.
(3) Uz zahtjev za dodjelu licence dostavljaju se i dokazi o ispunjavanju uslova za izdavanje licence, kao i dokaz o posjedovanju poštanske mreže.
Član 68
(1) Licenca može biti oduzeta u slučaju kada korisnik licence ne obavlja poštanske usluge u skladu sa zakonom.
(2) U slučaju oduzimanja licence iz stava 1. ovog člana, Agencija određuje način izmirivanja preuzetih obaveza korisnika licence prema korisnicima poštanskih usluga, odnosno način postupanja sa poštanskim pošiljkama.
(3) Troškove nastale po ovom osnovu snosi korisnik licence.
XIV - NADZOR
Član 69
(1) Nadzor nad primjenom ovog zakona i drugih propisa kojima se uređuje obavljanje poštanskih usluga obavlja Ministarstvo.
(2) Inspekcijski nadzor iz stava 1. ovog člana vrši Republička uprava za inspekcijske poslove putem inspektora za poštanski saobraćaj.
Član 70
(1) Inspektor je dužan da u vršenju poslova nadzora sarađuje sa drugim inspektorima, pravosudnim, prekršajnim i drugim nadležnim organima.
(2) Inspektor je dužan da uzme u postupak prijave građana, preduzeća i drugih pravnih lica u vezi sa poslovima iz svoje nadležnosti i da o postupku i rezultatima u primjerenom roku postupka obavijesti podnosioca prijave.
(3) Inspektor je ovlašćen da preduzme i predloži potrebne mjere za sprečavanje povrede propisa kojima se uređuje vršenje poštanskih usluga.
XV - KAZNENE ODREDBE
Član 71
(1) Novčanom kaznom od 3.000 KM do 30.000 KM kazniće se operater poštanskog saobraćaja i drugo fizičko ili pravno lice za učinjeni prekršaj ako:
a) ne obavlja pružanje poštanskih usluga u skladu sa odredbama ovog zakona, aktima Svjetskog poštanskog saveza, međunarodnim ugovorima i sporazumima (član 2. stav 1.),
b) ne donese Posebne uslove za vršenje poštanskih usluga (član 5. stav 4.),
v) ako “poštanski operater” u nazivu firme koristi riječ “Pošta” (član 22. stav 4.),
g) gradi, održava ili upotrebljava poštanske objekte ili opremu na način koji nije u skladu sa propisima Republike Srpske ili međunarodnim preporukama (član 29. stav 2.),
d) obavlja poštanske usluge bez prethodno pribavljene licence (član 66. stav 1.) i
đ) pruža poštanske usluge koje nisu navedene u licenci (član 68. stav 1.).
(2) Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u operateru poštanskog saobraćaja novčanom kaznom od 300 KM do 3.000 KM.
Član 72
(1) Novčanom kaznom od 1.000 KM do 10.000 KM kazniće se operater poštanskog saobraćaja i drugo fizičko ili pravno lice za učinjeni prekršaj ako:
a) radi kraće od pet radnih dana u toku sedmice (član 8. stav 4.),
b) vrši prijem i prenos poštanskih pošiljaka čija je sadržina zabranjena (član 14.),
v) koristi poštanski žig i poštanske marke suprotno zakonu (član 20. st 1. i 3. i član 21. stav 1.),
g) ne odredi i na uobičajeni način ne objavi radno vrijeme sa korisnicima poštanskih usluga (član 22. stav 5.),
d) javni poštanski operater ne osigura dostupnost poštanskih usluga na cijeloj teritoriji Republike Srpske (član 24. stav 1.),
đ) ne vodi odvojene račune za rezervisane i nerezervisane poštanske usluge (član 28. stav 1.),
e) ne obezbijedi nepovredivost poštanskih pošiljaka i tajnost podataka (član 34. stav 1.),
ž) ne poštuje rokove za prenos i uručenje poštanskih pošiljaka (član 37. stav 2.) i
z) ne postupa sa neisporučivim pošiljkama u skladu sa odredbama ovog zakona (član 41.).
(2) Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u operateru poštanskog saobraćaja novčanom kaznom od 100 KM do 1.000 KM.
Član 73
Za prekršaj učinjen nepostavljanjem i neodržavanjem kućnih sandučića na način propisan u članu 31. u stavu 1. kazniće se novčanom kaznom:
a) pravno lice u iznosu od 500 KM do 1.500 KM i
b) fizičko lice u iznosu od 50 KM do 150 KM.
XVI - PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Član 74
(1) Pošta i poštanski operateri dužni su da u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona pribave licencu kao odobrenje za rad od Agencije u skladu sa odredbama Zakona o poštama Bosne i Hercegovine i odredbama ovog zakona.
(2) Do pribavljanja licence Pošta i poštanski operateri koji su registrovani za vršenje usluga poštanskog saobraćaja obavljaće registrovane djelatnosti u skladu sa odredbama ovog zakona.
(3) Ukoliko operateri za poštanski saobraćaj u roku propisanom u stavu 1. ovog člana ne pribave licencu, narednog dana od dana isteka propisanog roka prestaju sa radom.
Član 75
Vlada Republike Srpske će u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona dati saglasnost na:
a) Generalni plan poštanske mreže,
b) Plan razvoja Pošte i
v) Cjenovnik rezervisanih poštanskih usluga.
Član 76
(1) Ministarstvo će u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona dati saglasnost na:
a) Opšte uslove za vršenje poštanskih usluga,
b) Posebne uslove za vršenje poštanskih usluga,
v) Nomenklaturu za vršenje poštanskih usluga i
g) Pravila o metodologiji o razvrstavanju zajedničkih troškova ostvarenih vršenjem poštanskih usluga na rezervisane i nerezervisane, te utvrđivanje nedostajućih sredstava za subvencije.
(2) Saglasnost na Pravila o metodologiji iz tačke g) ovog člana daje i Ministarstvo finansija.
Član 77
Ministar će u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona dati saglasnost na Pravilnik o uslovima za obavljanje djelatnosti operatera poštanskog saobraćaja.
Član 78
Svoja opšta akta operateri poštanskog saobraćaja će uskladiti sa odredbama ovog zakona u roku od šest mjeseci od dana njegovog stupanja na snagu.
Član 79
Stupanjem na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o pošti (“Službeni glasnik Republike Srpske”, br. 20/97 i 63/01).
Član 80
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srpske”, osim odredbe člana 27. stav 4., koja stupa na snagu od 1. januara 2011. godine.
("Sl. glasnik RS", br. 30/2010 i 38/2010 - ispr.)
I - OSNOVNE ODREDBE
Član 1
Ovim zakonom uređuju se: osnovni principi poštanske politike, uslovi za obavljanje poštanskih usluga, organizacija i funkcionisanje poštanskog saobraćaja, obaveze i odgovornost operatera poštanskog saobraćaja, prava i obaveze korisnika poštanskih usluga i druga pitanja u vezi sa djelatnošću poštanskog saobraćaja u Republici Srpskoj.
Član 2
(1) Poštanske usluge u Republici Srpskoj vrše se u skladu sa uslovima koji su utvrđeni Zakonom o poštama Bosne i Hercegovine, ovim zakonom, Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga, aktima operatera poštanskog saobraćaja, kao i na osnovu ratifikovanih, odnosno potvrđenih međunarodnih konvencija, drugih međunarodnih akata i ugovora.
(2) Funkcionisanje poštanskog saobraćaja i pružanje poštanskih usluga je od opšteg društvenog interesa za Republiku Srpsku.
Član 3
Poštanske usluge u Republici Srpskoj obavljaju:
a) Preduzeće za poštanski saobraćaj Republike Srpske a.d. Banja Luka (skraćeni naziv: “Pošte Srpske” a.d. Banja Luka), kao javni poštanski operater (u daljem tekstu: Pošta) i
b) drugi poštanski operateri.
Član 4
Svi operateri poštanskog saobraćaja koji u Republici Srpskoj pružaju poštanske usluge moraju uvažavati i sprovoditi sljedeće principe poštanske politike:
a) obezbijediti dostupnost poštanskih usluga svim korisnicima u Republici Srpskoj, pod jednakim uslovima i bez diskriminacije,
b) obezbijediti svim fizičkim i pravnim licima u Republici Srpskoj zagarantovanu slobodu komunikacija putem pismonosnih i drugih poštanskih pošiljaka, bez bilo kakvih ograničenja,
v) zaštititi interes svih korisnika poštanskih usluga, raspoloživošću i kvalitetom tih usluga,
g) obezbijediti nediskriminatorske i dostupne tarife poštanskih usluga,
d) organizovati pružanje poštanskih usluga na način koji ne dovodi u opasnost zdravlje i bezbjednost ljudi i imovine,
đ) organizacijom poštanskog sistema obezbijediti mogućnost primjene propisa koji se odnose na uvoznoizvozno carinjenje robe,
e) sva tehnološka rješenja u poštanskom saobraćaju zasnivati na principima ekonomičnosti, efikasnosti i bezbjednosti,
ž) tehničke standarde koji se odnose na nivo poštanskih usluga usklađivati sa standardima Evropske unije,
z) osigurati da cijene rezervisanih poštanskih usluga budu pod kontrolom Vlade Republike Srpske,
i) konkurenciju u poštanskom saobraćaju podsticati do nivoa kojim se ne ugrožava društvena funkcija univerzalnih poštanskih usluga,
j) sistemom poštanske numeracije obezbijediti identifikaciju Republike Srpske i operatera poštanskog saobraćaja,
k) međusobna saradnja operatera poštanskog saobraćaja ne smije biti monopolistički orijentisana i mora se zasnivati na čistim ekonomskim odnosima u interesu svih građana Republike Srpske,
l) razvoj poštanskih usluga podsticati odgovarajućim mjerama ekonomske politike i stalno usklađivati s potrebama korisnika, te tehnološkim, ekonomskim i društvenim prilikama,
lj) predstavljanjem poštanskog sistema Republike Srpske u Svjetskom poštanskom savezu i drugim međunarodnim organizacijama obezbijediti potpunu ravnopravnost svih operatera poštanskog saobraćaja Republike Srpske i
m) zastupljenost operatera poštanskog saobraćaja koji djeluju na području Republike Srpske u slobodnim međunarodnim asocijacijama ne može se na bilo koji način ograničavati, a njihovo djelovanje ne može biti na štetu i protiv interesa ostalih operatera poštanskog saobraćaja.
II - POŠTANSKE USLUGE
Član 5
(1) Poštanske usluge su usluge prenosa poštanskih pošiljaka i sve druge usluge utvrđene Nomenklaturom poštanskih usluga.
(2) Nomenklatura poštanskih usluga je normativni akt kojim se definišu sve vrste poštanskih usluga, rasponi masa, zone udaljenosti, skale vrijednosti za vrijednosne pošiljke i finansijske usluge, način utvrđivanja i određivanja cijena za pojedine usluge, koju donosi Pošta i na koju saglasnost daje Ministarstvo saobraćaja i veza Republike Srpske (u daljem tekstu: Ministarstvo).
(3) Opštim uslovima za vršenje poštanskih usluga uređuju se jedinstveni uslovi pod kojima će operateri poštanskog saobraćaja vršiti pojedine vrste poštanskih usluga i utvrđuje postupak za ostvarivanje međusobnih prava i obaveza operatera poštanskog saobraćaja i korisnika ovih usluga.
(4) Posebni uslovi za vršenje poštanskih usluga su uslovi operatera poštanskog saobraćaja usaglašeni sa zakonom, Opštim uslovima i međunarodnim standardima i javno su objavljeni.
(5) Saglasnost na Posebne uslove iz stava 4. ovog člana daje Ministarstvo.
(6) Poštanske pošiljke su pismonosne pošiljke i uputnice u klasičnoj i elektronskoj formi i paketi na kojima je označena adresa ili pošiljke koje su na drugi način označene tako da se neposredno može utvrditi primalac.
(7) Pismonosna pošiljka je svaka poštanska pošiljka koja sadrži neko saopštenje u pisanoj formi na svakoj vrsti fizičkog medija, koju treba uručiti prenijeti naznačenom primaocu, kao i računi za režije, drugi računi, finansijski i drugi izvještaji i sva druga korespondencija.
Član 6
(1) Poštanske usluge se vrše po osnovu ugovora po pristupu, pod uslovima određenim ovim zakonom, Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga.
(2) Prava i obaveze iz ugovora po pristupu zasnivaju se između lica koje zahtijeva poštansku uslugu i operatera poštanskog saobraćaja od koga se te usluge zahtijevaju, bez obzira što u izvršenju te usluge može učestvovati više domaćih i međunarodnih operatera i organizacija.
(3) Ugovor iz stava 1. ovog člana smatra se zaključenim danom označenim na otisku poštanskog žiga na potvrdi o prijemu pošiljke, odnosno na pošiljci.
(4) Operateri poštanskog saobraćaja mogu sa pojedinim korisnicima zaključivati ugovore u pisanoj formi kojima se uređuje obavljanje pojedinih vrsta usluga.
(5) Određena prava i obaveze iz ugovora po pristupanju prelaze i na primaoca od momenta uručenja, odnosno pokušaja uručenja poštanske pošiljke.
Član 7
Poštanske usluge obuhvataju: univerzalne poštanske usluge, finansijske poštanske usluge, elektronske poštanske usluge, dopunske poštanske usluge i ostale poštanske usluge.
Član 8
(1) Univerzalne poštanske usluge su usluge iz Nomenklature poštanskih usluga koje u skladu sa ovim zakonom, Opštim uslovima za obavljanje poštanskih usluga i drugim poštanskim propisima moraju biti organizovane, pod jednakim uslovima, za sve korisnika poštanskih usluga na cijelom području Republike Srpske, a obuhvataju prenos:
a) pismonosnih pošiljaka do 2 kg,
b) paketskih pošiljaka do 20 kg,
v) poštanskih i telegrafskih uputnica u klasičnoj i elektronskoj formi i isplate novčanih doznaka na kućnu adresu,
g) direktne pošte,
d) posebnih usluga u vezi s pošiljkama iz t. a), b) i v) ovog stava i
đ) otvorene poštanske pošiljke prilagođene i namijenjene slijepim licima (sekograma) do 7 kg.
(2) Pod posebnim uslugama iz tačke d) iz stava 1. ovog člana smatraju se usluge prenosa preporučenih pošiljaka, pošiljaka sa potvrđenim uručenjem, pošiljaka sa označenom vrijednosti, pošiljaka brze pošte (u daljem tekstu: EMS), hitnih pošiljaka, pošiljaka sa povratnicom, otkupnih pošiljaka, pošiljaka koje se uručuju lično primaocu, pošiljaka sa plaćenim odgovorom, te konsajgment usluge i druge poštanske usluge kojima pošiljalac zahtijeva poseban postupak i uslove za prenos, a propisana su Nomenklaturom poštanskih usluga.
(3) Minimalne i maksimalne dimenzije poštanskih pošiljaka obuhvaćene univerzalnim poštanskim uslugama su dimenzije koje su utvrđene aktima Svjetskog poštanskog saveza i Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga.
(4) Univerzalne poštanske usluge obezbjeđuju se svakog radnog dana, najmanje pet dana u nedjelji, osim pod uslovima i prema geografskim prilikama koje su poštanskim propisima definisane kao vanredne.
(5 Univerzalne poštanske usluge su rezervisane i nerezervisane poštanske usluge.
Član 9
Rezervisane poštanske usluge su one vrste univerzalnih poštanskih usluga koje može pružati samo Pošta, a obuhvataju prenos:
a) pismonosnih pošiljaka do 1000 gr,
b) tiskovina, novina i časopisa,
v) paketskih pošiljaka do 10 kg,
g) poštanskih i telegrafskih uputnica u klasičnoj i elektronskoj formi i isplate novčanih doznaka na kućnu adresu,
d) direktne pošte,
đ) kurirske usluge ukoliko iznos tarife nije deset puta veći od obične tarife,
e) preporučenih i vrijednosnih pošiljaka, bez obzira na težinu i
ž) sudskih pisama i pisama po upravnom i prekršajnom postupku, bez obzira na težinu.
Član 10
Herezervisane poštanske usluge su ostale poštanske usluge iz oblasti univerzalnih poštanskih usluga, koje osim Pošte mogu obavljati i drugi poštanski operateri u skladu sa odredbama ovog zakona i licencom dobijenom od Agencije za poštanski saobraćaj Bosne i Hercegovine (u daljem tekstu: Agencija).
Član 11
(1) Finansijske poštanske usluge su usluge koje Pošta pruža preko jedinica poštanske mreže za pružanje univerzalnih poštanskih usluga, kojima se obezbjeđuju različiti oblici žiralnih plaćanja, te doznaka gotovog novca i čekova, koje upućuju fizička i pravna lica ili su takva sredstva njima upućena.
(2) U okviru svoje djelatnosti Pošta može obavljati i druge finansijske usluge, a sve u skladu sa zakonom i drugim propisima kojima se reguliše obavljanje ovih vrsta finansijskih usluga u okviru bankarskog sektora.
(3) Pošta može osnovati i posebnu finansijsku organizaciju Poštansku banku za pružanje finansijskih usluga u skladu sa zakonom koji reguliše tu oblast.
Član 12
(1) Elektronske poštanske usluge obuhvataju usluge: hibridne pošte, elektronskog poštanskog žiga, telefaks i tekstualne usluge.
(2) Pošta može da obavlja i druge vrste elektronskih usluga, kao što su: elektronska obrada podataka, internet usluge i servisi i drugi mrežni servisi.
(3) Usluge hibridne pošte i elektronskog poštanskog žiga može da obavlja samo Pošta.
(4) Na zahtjev pošiljaoca ili primaoca Pošta može pošiljku hibridne pošte uručiti primaocu i nekim drugim načinom prenosa (telefaks, elektronska pošta, SMS i drugo), ukoliko to tehnički uslovi dozvoljavaju.
Član 13
(1) Dopunske poštanske usluge su usluge kojima pošiljalac poslije predaje pošiljke, odnosno primalac prije uručenja pošiljke zahtijeva određeni način prenosa ili postupka sa pošiljkom, a obuhvaćene su Nomenklaturom poštanskih usluga.
(2) Operateri poštanskog saobraćaja radi samoodrživosti mogu da organizuju obavljanje i ostalih poštanskih usluga na novim tržištima. Ostale usluge su usluge koje nisu obuhvaćene Nomenklaturom poštanskih usluga, a za koje operateri poštanskog saobraćaja procijene da je njihovo uvođenje neophodno radi proširenja asortimana i zadovoljenja potreba korisnika usluga.
(3) Pošta u okviru ostalih usluga može obavljati poslove:
a) posredovanje iz oblasti osiguranja u skladu sa ugovorom sa osiguravajućim društvima,
b) posredovanja iz drugih oblika poslovnih aktivnosti,
v) zastupanje i
g) druge poslove u vezi sa posredovanjem i zastupanjem.
III ZABRANjENI PREDMETI U POŠTANSKIM POŠILjKAMA
Član 14
Pri vršenju poštanskih usluga zabranjen je prenos poštanskih pošiljaka koje sadrže:
a) eksplozivne i lako zapaljive predmete i predmete čiji je prenos u vezi sa opasnošću za druge pošiljke, poštanska postrojenja i transportna sredstva ili za zdravlje i živote ljudi,
b) predmete čiji je promet zabranjen zakonom ili drugim propisima i
v) opojne droge, osim kada su pošiljalac i primalac ovlašćeni za promet, odnosno upotrebu opojnih droga.
Član 15
(1) U pismonosnim pošiljkama ne može se vršiti prenos živih životinja, osim pčela, pijavica i svilenih buba.
(2) U slučajevima kada postoji osnovana sumnja da se u pošiljci nalaze zabranjeni predmeti iz člana 14. ovog zakona, operater poštanskog saobraćaja će izvršiti komisijski pregled sadržine pošiljke i nedozvoljenu sadržinu predati nadležnom organu.
IV - POŠTARINA
Član 16
(1) Za pruženu poštansku uslugu korisnik usluga plaća poštarinu, kao cijenu usluge, prema cjenovniku operatera poštanskog saobraćaja.
(2) Cijena za izvršenje poštanskih usluga (u daljem tekstu: poštarina) plaća se unaprijed ako ugovorom između operatera poštanskog saobraćaja i korisnika nije drugačije ugovoreno.
(3) U slučajevima predviđenim posebnim propisima pri vršenju pojedinih poštanskih usluga, pored redovne poštarine, plaća se i određeni iznos za namjene utvrđene tim propisima.
Član 17
(1) Poštarina se može plaćati gotovinom i drugim zakonskim sredstvima plaćanja, a kao dokaz plaćene poštarine upotrebljavaju se: važeće poštanske marke, poštanske oznake za frankiranje koje se prodaju putem automata, otisci mašina za frankiranje, otisci šalterskih mašina ili drugih načina štampanja, kao i oznake na poštanskim pošiljkama da je poštarina plaćena.
(2) Dokaz iz stava 1. ovog člana mora verifikovati Pošta.
(3) Poštarina se po pravilu naplaćuje od pošiljaoca, a izuzetno od primaoca prilikom uručenja pošiljke u slučajevima i na način utvrđen Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga i Nomenklaturom poštanskih usluga.
(4) Postupak sa pošiljkama za koje poštarina nije plaćena ili je nedovoljno plaćena regulisaće se Opštim uslovima za vršenje poštanskih usluga.
(5) Korisnici poštanskih usluga mogu zahtijevati vraćanje plaćene poštarine u slučajevima i pod uslovima utvrđenim Opštim uslovima za vršenje poštanskih usluga.
Član 18
(1) Operateri poštanskog saobraćaja određuju poštarinu za univerzalne poštanske usluge polazeći od realnih troškova, uvažavajući principe da poštarina treba da bude pristupačna za korisnike.
(2) Vlada Republike Srpske daje saglasnost na Cjenovnik poštanskih usluga, kojim se uređuje poštarina za rezervisane poštanske usluge, i on se objavljuje u “Službenom glasniku Republike Srpske”.
Član 19
(1) Pošta nije obavezna da uručuje primaocima one pošiljke koje pošiljaoci sa sjedištem, odnosno poslovnom jedinicom na njenoj teritoriji, predaju na otpremu u stranoj zemlji, a radi korišćenja povoljnijih uslova u pogledu poštarine koja se tamo primjenjuje, osim ukoliko to nije uređeno posebnim ugovorom između poštanskih uprava, odnosno pošta.
(2) Odredbe stava 1. ovog člana ne odnose se na uručivanje sudskih pisama i pisama po upravnom i prekršajnom postupku.
(3) U slučajevima iz stava 1. ovog člana Pošta ima pravo da traži od pošiljaoca ili od prijemne uprave plaćanje poštarine prema važećem cjenovniku usluga u unutrašnjem poštanskom saobraćaju.
(4) Ako ni pošiljalac ni poštanska uprava ne prihvate da plate zahtijevanu poštarinu iz stava 3. ovog člana u roku od 15 dana od dana podnošenja zahtjeva, Pošta će navedene pošiljke vratiti prijemnoj upravi uz naknadu troškova vraćanja.
(5) Ukoliko prijemna uprava ne prihvati da nadoknadi troškove vraćanja, Pošta će sa predmetnim pošiljkama postupiti kao sa neisporučivim.
V - POŠTANSKE MARKE, VRIJEDNOSNICE I POŠTANSKI ŽIG
Član 20
(1) Pošta ima isključivo pravo na izdavanje, prodaju i povlačenje iz upotrebe poštanskih maraka i vrijednosnica.
(2) Poštanske marke moraju ispunjavati uslove propisane aktima Svjetskog poštanskog saveza, Zakona o poštama Bosne i Hercegovine i pravilnika koji donosi Pošta.
(3) Poštanske marke upotrebljavaju se za plaćanje samo onih poštanskih usluga koje pruža Pošta.
(4) Pravilnikom iz stava 2. ovog člana bliže se uređuju uslovi i način izdavanja i upotrebe poštanskih maraka i vrijednosnica, kao i druga pitanja u vezi sa njima.
Član 21
(1) Poštanski žig je sredstvo Pošte koje služi za žigosanje ovjeravanje poštanskih pošiljaka i isprava, a njegove karakteristike moraju zadovoljavati uslove propisane aktima Svjetskog poštanskog saveza i Pošte.
(2) Pošta ima isključivo pravo na izradu i davanje dozvole za upotrebu prigodnih poštanskih žigova.
(3) Poštanski operateri upotrebljavaju otisak žiga iz računara ili otisak posebnog žiga, s tim da se na otisku mora nalaziti datum i naziv poštanskog operatera, koji se mora razlikovati od drugog poštanskog operatera.
VI -ORGANIZACIJA POŠTANSKOG SAOBRAĆAJA
Član 22
(1) Pošta, kao javni poštanski operater, ima i ekskluzivno pravo na pružanje rezervisanih poštanskih usluga, kao i pravo na obavljanje nerezervisanih poštanskih usluga.
(2) Pošta kao javni poštanski operater je privredno društvo koje je u većinskom vlasništvu Republike Srpske i koje je u trenutku donošenja ovog zakona već registrovano za pružanje univerzalnih poštanskih usluga.
(3) Poštanski operateri su pravni subjekti koji u skladu sa ovim zakonom mogu obavljati samo nerezervisane poštanske usluge.
(4) Poštanski operateri u svom nazivu ne mogu koristiti riječ “Pošta”.
(5) Operateri poštanskog saobraćaja su svi subjekti koji su registrovani za obavljanje djelatnosti iz oblasti poštanskog saobraćaja i obavezni su da odrede i na uobičajen način objave radno vrijeme za rad sa korisnicima poštanskih usluga, imajući u vidu mjesne potrebe i razvijenost poštanske mreže na određenom području.
Član 23
Operateri poštanskog saobraćaja svoju organizaciju propisuju statutom i opštim aktima.
VII -POŠTA
Član 24
(1) Pošta je dužna da obezbijedi trajno, neprekidno i kvalitetno pružanje univerzalnih poštanskih usluga na cijeloj teritoriji Republike Srpske, na način i pod uslovima utvrđenim ovim zakonom.
(2) Pošta će odrediti područja na kojima će vršiti uručenje poštanskih pošiljaka, neposredno ili putem svojih organizacionih dijelova, tako da obuhvata sva naseljena mjesta u Republici Srpskoj.
(3) Za uručenje poštanskih pošiljaka teritorija Republike Srpske dijeli se na: uže, šire i najšire dostavno područje.
(4) Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga propisaće se rokovi za prenos poštanskih pošiljaka.
Član 25
(1) Pošta je ovlašćena da zaključuje ugovore i sporazume sa drugim poštanskim operaterima u zemlji i inostranstvu o načinu i uslovima za obavljanje poštanskih usluga.
(2) Predstavljanje Republike Srpske u Svjetskom poštanskom savezu vrše Ministarstvo i Pošta.
Član 26
(1) Sredstva Pošte čini kapital koji se koristi za vršenje registrovane djelatnosti.
(2) Kapital iz stava 1. ovog člana je u svojini Republike Srpske i drugih akcionara, a većinski vlasnik kapitala je Republika Srpska.
Član 27
(1) Pošta posluje pod tržišnim uslovima u skladu sa ovim zakonom i drugim propisima.
(2) Sredstva za finansiranje Pošte ostvaruju se od prihoda ostvarenih po osnovu vršenja poštanskih usluga, prema cijenama koje se formiraju u skladu sa članom 16. ovog zakona.
(3) Ukoliko se poštarinom za rezervisane poštanske usluge ne obezbjeđuje pokriće stvarnih troškova, ono će se obezbijediti iz dobiti ostvarenom vršenjem nerezervisanih i drugih poštanskih usluga.
(4) Ukoliko se sredstva za rad Pošte ne obezbijede na način propisan u st. 2. i 3. ovog člana, dio neophodnih sredstava obezbjeđuje se iz budžeta Republike Srpske u skladu sa Zakonom o izvršenju budžeta.
(5) Nije dozvoljeno subvencionisanje nerezervisanih i drugih poštanskih usluga iz sredstava rezervisanih poštanskih usluga.
Član 28
(1) Pošta je dužna da obezbijedi takav interni računovodstveni sistem na osnovu kojeg će se moći izvršiti uvid u strukturu prihoda i troškova rezervisanih i nerezervisanih poštanskih usluga.
(2) Mjerila i kriterijumi za razvrstavanje zajedničkih troškova ostvarenih vršenjem poštanskih usluga na rezervisane i nerezervisane usluge, te utvrđivanje nedostajućih sredstava iz člana 27. stav 4. ovog zakona, utvrđuju se Pravilima o metodologiji koju donosi Pošta, uz saglasnost resornog Ministarstva i Ministarstva finansija Republike Srpske.
(3) Iznos za subvenciju za tekuću godinu utvrđuje se na osnovu Izvještaja o poslovanju za prethodnu godinu i isplaćuje se akontativno mjesečno u visini 1/12 godišnje subvencije, a konačni obračun, isplata i refundacija vrši se po usvajanju izvještaja o poslovanju.
VIII - IZGRADNjA JAVNE POŠTANSKE MREŽE
Član 29
(1) Javnu poštansku mrežu čine: jedinice poštanske mreže, objekti i sredstva poštanske mreže Pošte.
(2) Javna poštanska mreža projektuje se, gradi, proizvodi, koristi i održava u skladu sa standardima, tehničkim normativima, normama kvaliteta proizvoda i usluga koji se primjenjuju u Republici Srpskoj, kao i u skladu sa međunarodnim tehničkim uslovima i standardima.
(3) Pošta donosi Generalni plan poštanske mreže kojim utvrđuje načela i principe organizacije javne poštanske mreže na području Republike Srpske.
(4) Saglasnost na Plan iz stava 3. ovog člana daje Vlada Republike Srpske.
Član 30
Odobrenje za izgradnju, rekonstrukciju ili proširenje javne poštanske mreže ili dijela javne poštanske mreže za međunarodne i magistralne kapacitete izdaje Ministarstvo.
Član 31
(1) U gradovima i naseljima, prilikom gradnje poslovnih i stambenih objekata i objekata vlastitih stambenih zgrada investitori tih objekata dužni su da na ulazu u te objekte ili dvorišta postave kućne sandučiće za uručenje poštanskih pošiljaka. Održavanje kućnih sandučića u ispravnom stanju obaveza je vlasnika objekta.
(2) Pošta postavlja poštanske sandučiće na javnim površinama i saobraćajnicama, po odobrenju jedinica lokalne samouprave, a u skladu sa standardima kvaliteta dostupnosti poštanske mreže.
(3) Korisnicima poštanskih usluga čiji su objekti izvan naselja poštanske pošiljke mogu se uručivati putem zbirnih poštanskih sandučića. Uslovi i postupak uručenja putem zbirnih poštanskih sandučića uređuju se između Pošte i korisnika usluge u skladu sa Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga.
Član 32
(1) Javna poštanska mreža Republike Srpske povezuje se sa poštanskim mrežama zemalja i mrežama međunarodnih organizacija na osnovu odobrenja i međunarodnih ugovora i sporazuma.
(2) Odobrenje iz stava 1. ovog člana izdaje Ministarstvo.
Član 33
(1) Izgradnja javne poštanske mreže na teritoriji Republike Srpske vrši se u skladu sa planovima razvoja Pošte.
(2) Planove razvoja javnog poštanskog sistema donosi Pošta, uz saglasnost Vlade Republike Srpske.
IX - OBAVEZE I ODGOVORNOSTI OPERATERA POŠTANSKOG SAOBRAĆAJA ZA VRŠENjE POŠTANSKIH USLUGA
Član 34
(1) Operateri poštanskog saobraćaja dužni su da pri vršenju poštanskih usluga obezbijede nepovredivost i tajnost poštanskih pošiljaka i drugih saopštenja.
(2) Radnicima operatera poštanskog saobraćaja zabranjeno je:
a) da poštansku pošiljku uruče neovlašćenom licu, na neovlašćen način saznaju sadržinu poštanskih pošiljaka i saopštenja, ili da je zadrže ili prikriju i
b) da neovlašćenom licu saopštavaju saznatu sadržinu poštanskih pošiljaka, imena pošiljalaca, primalaca, masu ili druge podatke koji se odnose na poštanske pošiljke.
(3) Od načela nepovredivosti tajnosti poštanskih pošiljaka može se odstupati samo u slučajevima propisanim zakonom.
(4) Zabrane iz stava 2. t. a) i b) ovog člana odnose se na radnike operatera poštanskog saobraćaja i poslije njihovog prestanka rada.
Član 35
(1) Poštanske pošiljke koje pošiljalac predaje operateru poštanskog saobraćaja na prenos primaocu moraju ispunjavati uslove propisane ovim zakonom i Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga.
(2) Za prenos određenih poštanskih pošiljaka za koje moraju biti ispunjeni posebni uslovi i za čiji je prenos potrebno odobrenje odgovarajućeg organa pošiljalac takvo odobrenje predaje operateru poštanskog saobraćaja, zajedno sa pošiljkom.
(3) Sa pošiljkom u međunarodnom poštanskom saobraćaju, čija sadržina podliježe carinskom pregledu, odnosno deviznoj kontroli, postupa se po carinskim, odnosno deviznim propisima.
Član 36
Za pošiljke sa registrovanim brojem prijema operateri poštanskog saobraćaja su dužni pošiljaocu izdati potvrdu o prijemu te vrste pošiljke.
Član 37
(1) Operateri poštanskog saobraćaja dužni su da poštansku pošiljku od pošiljaoca do primaoca prenesu u stanju u kome je primalac predao, izuzev u slučajevima propisanim ovim zakonom.
(2) Operateri poštanskog saobraćaja dužni su, zavisno od vrste poštanskih pošiljaka, da te pošiljke prenesu u rokovima predviđenim Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga.
(3) Prenos poštanskih pošiljaka podrazumijeva faze tehnološkog procesa u kretanju poštanske pošiljke od pošiljaoca do primaoca (prijem, otprema, prevoz, prispijeće i uručenje).
Član 38
(1) Ako pošiljalac ili drugo ovlašćeno lice smatra da pošiljka nije uručena primaocu, ili da mu je uručena sa zakašnjenjem, može operateru poštanskog saobraćaja podnijeti pisanu reklamaciju u roku od tri mjeseca za pošiljke u unutrašnjem saobraćaju i šest mjeseci za pošiljke u međunarodnom saobraćaju.
(2) O podnesenoj reklamaciji operater poštanskog saobraćaja dužan je da se izjasni u roku od 30 dana od dana njenog podnošenja za pošiljke u unutrašnjem saobraćaju, odnosno u roku od dva mjeseca u međunarodnom saobraćaju.
(3) Ukoliko se pisana reklamacija ne podnese u rokovima iz stava 1. ovog člana, pošiljalac ili drugo ovlašćeno lice gubi pravo na naknadu štete koja mu pripada po odredbama ovog zakona.
Član 39
Ako se prilikom uručenja pošiljke primaocu ili drugom ovlašćenom licu utvrdi da se njena masa slaže sa masom označenom na pošiljci, kao i da na njenom spoljnom omotu ne postoje znaci povrede, odnosno oštećenja i da su druga sredstva za povezivanje i zatvaranje pošiljke neoštećena, smatra se da je pošiljka ispravna.
Član 40
(1) Primalac ili drugo ovlašćeno lice može operateru poštanskog saobraćaja izjaviti reklamaciju zbog oštećenja ili umanjenja sadržine pošiljke, odmah prilikom uručenja pošiljke, ukoliko ona nije u ispravnom stanju u skladu sa članom 39. ovog zakona.
(2) Ako primalac ili drugo ovlašćeno lice ne izjavi reklamaciju u roku propisanom u stavu 1. ovog člana, gubi prava koja mu po odredbama ovog zakona pripadaju u slučaju oštećenja ili umanjenja sadržine pošiljke.
Član 41
(1) Poštanske pošiljke za koje se utvrdi da se ne mogu uručiti primaocu, niti vratiti pošiljaocu (u daljem tekstu: neisporučive pošiljke), operateri poštanskog saobraćaja će komisijski pregledati i po potrebi ih otvoriti radi utvrđivanja primaoca ili pošiljaoca.
(2) Ako se na osnovu komisijskog pregleda iz stava 1. ovog člana pošiljka ne može uručiti primaocu niti vratiti pošiljaocu, operateri poštanskog saobraćaja će:
a) običnu pismonosnu pošiljku koja sadrži samo pisano saopštenje odmah komisijski uništiti,
b) ostale pošiljke čuvati godinu dana, računajući od dana komisijskog pregleda i
v) poštansku uputnicu za koju se utvrdi da je neisporučiva čuvati tri godine, računajući od dana kada je neisporučivost utvrđena.
Član 42
(1) Ako se prilikom komisijskog pregleda neisporučive pošiljke ustanovi da je sadržina podložna kvaru, izuzetno od odredbe člana 41. stav 2. tačka b), operateri poštanskog saobraćaja će za račun pošiljaoca izvršiti javnu prodaju onog dijela pošiljke koji je podložan kvaru po postupku javne prodaje, osim u slučajevima ako je sadržina male vrijednosti ili je već u kvaru, te se sadržina pošiljke ne može prodati.
(2) Ako prodaja pošiljke nije moguća po odredbama stava 1. ovog člana, operateri poštanskog saobraćaja će komisijski uništiti cjelokupnu sadržinu pošiljke.
Član 43
(1) Ako neisporučiva pošiljka ne bude tražena u roku propisanom članom 41. stav 2. tačka b) ovog zakona, operateri poštanskog saobraćaja će sadržinu te pošiljke izložiti javnoj prodaji ako ima prodajnu vrijednost, a ako nema tu vrijednost, komisijski uništiti.
(2) Novčani iznos dobijen javnom prodajom sadržine pošiljke iz stava 1. ovog člana i eventualno novac pronađen u toj pošiljci, operateri poštanskog saobraćaja će čuvati dvije godine od dana isteka roka predviđenog za čuvanje pošiljke.
(3) Novčani iznos iz stava 2. ovog člana, po odbitku stvarnih troškova operateri poštanskog saobraćaja isplatiće pošiljaocu, ako u roku iz stava 2. ovog člana podnese zahtjev za isplatu.
(4) Ako se zahtjev za isplatu ne podnese u propisanom roku, i to za poštansku pošiljku u skladu sa stavom 2. ovog člana, a za poštansku uputnicu prema članu 41. tačka v) ovog zakona, novčani iznosi po ovim osnovima pripadaju operateru poštanskog saobraćaja, kao vanredni prihod.
(5) Isprave, svjedočanstva i druga dokumenta pronađena u neisporučenoj pošiljci operater poštanskog saobraćaja dostavlja organu, organizaciji ili zajednici koja je te isprave izdala, u roku od 30 dana od dana komisijskog pregleda pošiljke.
Član 44
Ostale obaveze operatera poštanskog saobraćaja, kao davaoca poštanskih usluga, a koje se tiču prijema i raspolaganja poštanskim pošiljkama, doplate odgovarajuće poštarine za posebne usluge, rokovima i načinima uručenja pošiljaka primaocu, obavještavanja primaoca o prispijeću pošiljaka, čuvanja pošiljaka do njihove isporuke, vraćanja pošiljaka primaocu i slično, uređuju se Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga.
Član 45
U slučaju gubitka ili potpunog oštećenja sadržine pismonosnih pošiljaka sa posebnom uslugom ili paketnih pošiljaka ili prekoračenja roka za prenos, operater poštanskog saobraćaja dužan je da pošiljaocu ili drugom ovlašćenom licu nadoknadi štetu za:
a) gubitak ili potpuno oštećenje sadržine preporučene pošiljke petorostruki iznos plaćene poštarine za prenos te pošiljke,
b) gubitak ili potpuno oštećenje vrijednosne pošiljke (vrijednosno pismo ili paket) u visini učinjene štete, a najviše do označene vrijednosti te pošiljke, uz povrat i poštarine plaćene za tu pošiljku,
v) pogrešnu isplatu poštanske uputnice puni uputnički iznos i poštarinu za prenos te uputnice,
g) gubitak ili potpuno oštećenje hitne preporučene pošiljke desetorostruki iznos plaćene poštarine za prenos te pošiljke,
d) gubitak ili potpuno oštećenje EMS pošiljke sa označenom vrijednošću do visine označene vrijednosti i povrat poštarine, a za EMS pošiljke, bez označene vrijednosti, desetorostruki iznos plaćene poštarine i
https://advokat-prnjavorac.com
đ) prekoračenje roka za prenos pismonosnih pošiljaka sa posebnom uslugom i paketnih pošiljaka trostruki iznos plaćene poštarine.
Član 46
U slučaju djelimičnog oštećenja ili umanjenja sadržine poštanske pošiljke, operater poštanskog saobraćaja dužan je da pošiljaocu, primaocu ili drugom ovlašćenom licu isplati:
a) djelimično oštećenje ili umanjenje sadržine preporučene, hitne i EMS pošiljke bez označene vrijednosti, polovinu iznosa koji je utvrđen u članu 45. stav 1. t. a), g) i d) ovog zakona i
b) djelimično oštećenje ili umanjenje sadržine vrijednosne pošiljke (vrijednosno pismo, paket i EMS) u visini oštećenja, odnosno umanjenja sadržine, a najviše do označene vrijednosti te pošiljke.
Član 47
Ako pošiljalac ili drugo ovlašćeno lice dokaže da je pretrpjelo veću štetu od iznosa koji je operater poštanskog saobraćaja dužan da nadoknadi prema odredbama čl. 45. i 46. ovog zakona, operater poštanskog saobraćaja dužan je da mu isplati dokazanu štetu, ali najviše do dvostrukog iznosa predviđenog u čl. 45. i 46. ovog zakona za odgovarajući propust.
Član 48
Ako pored prekoračenja roka za prenos pošiljke postoji potpuno ili djelimično oštećenje ili umanjenje njene sadržine, korisnik ima pravo na naknadu štete po oba osnova.
Član 49
Operater poštanskog saobraćaja oslobađa se odgovornosti za gubitak pošiljke sa registrovanim brojem prijema ili umanjenje njene sadržine ili prekoračenje roka za prenos te pošiljke ako dokaže da je do toga došlo usljed više sile koja se nije mogla predvidjeti, izbjeći, niti otkloniti, zbog prirode sadržine pošiljke sa registrovanim brojem prijema ili krivicom pošiljaoca.
X - PRAVA I OBAVEZE KORISNIKA POŠTANSKIH USLUGA
Član 50
Korisnici poštanskih usluga imaju prava i dužnost da odaberu onu vrstu usluge koja odgovara prirodi, odnosno vrsti sadržine i značaju pošiljke za primaoca, odnosno pošiljaoca i stvarne vrijednosti pošiljke.
Član 51
(1) Pošiljalac je odgovoran za unutrašnje pakovanje poštanske pošiljke.
(2) Pošiljalac odgovara za svu štetu koju je njegova pošiljka prouzrokovala nepravilnim pakovanjem ostalim poštanskim pošiljkama, poštanskim postrojenjima i transportnim sredstvima i za ozljede ili smrt radnika operatera poštanskog saobraćaja i drugih lica, ako je to nastupilo zbog toga što je pošiljka sadržavala predmete čiji je prenos zabranjen, ili zbog nepridržavanja uslova za prenos određenih predmeta koji su se nalazili u pošiljci.
Član 52
Pošiljalac ima pravo da raspolaže predatom poštanskom pošiljkom do uručenja te pošiljke primaocu i može uz doplatu odgovarajuće poštarine, pod uslovima i postupku utvrđenim Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga, zahtijevati:
a) da se adresa na pošiljci izmijeni ili dopuni, b) da se pošiljka vrati pošiljaocu,
v) da se pošiljka sa registrovanim brojem prijema optereti otkupninom, da se iznos otkupnine snizi ili povisi ili da se od otkupnine potpuno odustane i
g) da se izvrši ili ne izvrši nadoslanje pošiljke za primaocem.
Član 53
Primalac može odbiti da primi prispjelu poštansku pošiljku.
Član 54
(1) Ako je primaocu, odnosno ovlašćenom licu ostavljen izvještaj o prispijeću poštanske pošiljke prije isteka roka za prenos poštanske pošiljke sa registrovanim brojem prijema, smatra se da je operater poštanskog saobraćaja ispunio svoju obavezu u pogledu prenosa te pošiljke u propisanom roku.
(2) Prijem izvještaja o prispijeću poštanske pošiljke ne obavezuje primaoca da pošiljku primi.
Član 55
Primalac može, uz doplatu odgovarajuće poštarine pod uslovima i postupku utvrđenim Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga, zahtijevati:
a) da mu se “post restant” pošiljka dostavlja u njegov stan ili u poslovnu prostoriju, odnosno u stan ili poslovnu prostoriju lica koje on odredi,
b) da mu se prispjele pošiljke, osim sudskih pisama i pisama po upravnom i prekršajnom postupku, čuvaju kao “post restant” pošiljke ili šalju u novo odredište i u tom novom odredištu dostavljaju u njegov stan ili poslovnu prostoriju, u stan ili poslovnu prostoriju lica koje je on odredio, ili da se čuvaju kao “post restant” pošiljke,
v) da se pošiljke prispjele za njega ne mogu uručivati drugom licu osim njemu lično,
g) da mu se hitne pošiljke, osim sudskih pisama i pisama po upravnom i prekršajnom postupku i izvještaju o prispijeću pošiljaka ostavljaju u njegov pregradak,
d) da mu se određene pošiljke uručuju kao hitne i
đ) da mu se uputnički iznosi pošalju elektronskim putem na novo odredište.
Član 56
(1) Primaoci poštanskih pošiljaka mogu zahtijevati da im se uručenje svih ili pojedinih vrsta pošiljaka vrši preko punomoćnika.
(2) Izdavanje i opoziv punomoći mora biti ovjereno od nadležnog državnog organa, notara ili operatera poštanskog saobraćaja i ne može se dati poslovno nesposobnom ili nepismenom licu.
(3) Punomoć iz stava 2. ovog člana mora biti deponovana kod operatera poštanskog saobraćaja kod kojeg će punomoćnik primati pošiljke.
XI - OSTVARIVANjE POTRAŽIVANjA I ZASTARJELOST
Član 57
(1) Potraživanje naknade štete i drugih potraživanja iz ugovora o vršenju poštanskih usluga korisnik ili drugo ovlašćeno lice može ostvariti podnošenjem pisanog zahtjeva operateru poštanskog saobraćaja, na način predviđen Opštim uslovima za vršenje poštanskih usluga ili podnošenjem tužbe sudu ukoliko operater poštanskog saobraćaja ne isplati to potraživanje u roku od 30 dana od dana podnošenja zahtjeva.
(2) Na povremena dospjela novčana potraživanja ili davanja, operater poštanskog saobraćaja i korisnik poštanskih usluga imaju pravo na zateznu kamatu od dana podnošenja zahtjeva za njihovu isplatu.
Član 58
(1) Ako se izgubljena pošiljka ili njen dio pronađe poslije isplate iznosa određenog u članu 45. ovog zakona, operater poštanskog saobraćaja je dužan da o tome obavijesti pošiljaoca, odnosno drugo ovlašćeno lice.
(2) U slučaju iz stava 1. ovog člana, pošiljalac ili drugo ovlašćeno lice može, u roku od 15 dana od dana saopštenja da je pošiljka ili njen dio pronađen, zahtijevati da mu se preda pronađena poštanska pošiljka ili dio te pošiljke, pod uslovom da vrati iznos koji mu je isplaćen.
(3) Ako pošiljalac ili drugo ovlašćeno lice u roku iz stava 2. ovog člana ne podnese zahtjev da mu se preda pronađena pošiljka ili njen dio, operater poštanskog saobraćaja stiče pravo raspolaganja pronađenom pošiljkom, odnosno dijelom te pošiljke.
Član 59
Potraživanja operatera poštanskog saobraćaja prema korisnicima poštanskih usluga, bilo da se ona naplaćuju u tromjesečnim ili kraćim rokovima, zastarijevaju za godinu dana.
Član 60
Zastarjelost iz člana 59. ovog zakona počinje:
a) prilikom potraživanja manje ili više naplaćene cijene za poštanske usluge ili drugih troškova od dana plaćanja,
b) prilikom potraživanja koja se odnose na otkupninu po isteku 15 dana od kada je istekao rok za prenos pošiljke,
v) prilikom potraživanja iz čl. 45. i 46. ovog zakona od dana uručenja pošiljke,
g) u slučaju gubitka pošiljke sa registrovanim brojem prijema po isteku 30 dana od dana isteka roka za prenos pošiljke i
d) u svim ostalim slučajevima od dana nastanka potraživanja.
Član 61
Zastarijevanje se prekida:
a) kada korisnik ili operater poštanskog saobraćaja prizna dug i
b) podizanjem tužbe ili svakom drugom radnjom preduzetom protiv dužnika pred sudom ili drugim nadležnim organom radi utvrđivanja, obezbjeđenja ili ostvarivanja potraživanja.
XII - NAĐENE STVARI
Član 62
(1) Za nađene stvari u prostorijama operatera poštanskog saobraćaja u kojima je zabranjen pristup korisnicima poštanskih usluga, poštanskim sandučićima, sredstvima unutrašnjeg i spoljnog transporta (kola, kolica, vagoni putujućih pošta, kontejnera, automobila i drugo) nalazač nema pravo na naknadu.
(2) Nađena stvar za koju se nesumnjivo utvrdi iz koje pošiljke potiče staviće se u tu pošiljku, a ako to nije moguće, nađena stvar ostaje kod operatera poštanskog saobraćaja na čuvanju.
Član 63
(1) Nađenu stvar iz člana 62. ovog zakona za koju se vlasnik ne javi i ne podigne je za tri mjeseca od dana kada je stvar nađena, operater poštanskog saobraćaja će izložiti javnoj prodaji, po postupku utvrđenom Opštim i Posebnim uslovima za vršenje poštanskih usluga ili će takvu stvar prodati bez javne prodaje, pod uslovima propisanim članom 42. ovog zakona.
(2) Iznos dobijen prodajom nađene stvari, kao i pronađeni novac po odbitku troškova, čuvaju se godinu dana od dana kada je stvar, odnosno novac nađen.
(3) Ako se vlasnik ne pronađe i ne javi u roku iz stava 2. ovog člana, iznos dobijen prodajom stvari, odnosno nađeni novac pripada operateru poštanskog saobraćaja kao vanredni prihod.
(4) Za nađene isprave, svjedočanstva i druga dokumenta primjenjuje se odredba člana 43. stav 5. ovog zakona.
Član 64
Za nađene stvari u poslovnim prostorijama operatera poštanskog saobraćaja za neposredan rad sa korisnicima poštanskih usluga važe opšti propisi o nađenim stvarima.
XIII - USLOVI ZA OSNIVANjE OPERATERA POŠTANSKOG SAOBRAĆAJA I LICENCA
Član 65
(1) Operateri poštanskog saobraćaja su pravni subjekti koji imaju javna ovlašćenja.
(2) Uz prijavu za upis u sudski registar operater poštanskog saobraćaja prilaže dokaze o ispunjavanju uslova propisanih članom 29. Zakona o registraciji poslovnih subjekata u Republici Srpskoj (“Službeni glasnik Republike Srpske”, broj 42/05).
(3) Saglasnost o ispunjavanju uslova za obavljanje poslova operatera poštanskog saobraćaja daje ministar.
(4) Pravilnik o uslovima za obavljanje djelatnosti operatera poštanskog saobraćaja donosi ministar.
Član 66
(1) Operater poštanskog saobraćaja obavlja poštanske usluge na osnovu licence.
(2) Licencu operateru poštanskog saobraćaja izdaje i oduzima Agencija, uz prethodnu saglasnost Ministarstva.
(3) Licenca se može izdati domaćim i stranim pravnim licima.
Član 67
(1) U zahtjevu za dodjelu licence domaće, odnosno strano pravno lice obavezno navodi: poštanske usluge za koje traži dozvolu, teritoriju na kojoj će obavljati navedene usluge, period za koji traži dozvolu i svoj identifikacioni znak.
(2) Zahtjev za dodjelu licence podnosi se na obrascima koje propisuje Agencija.
(3) Uz zahtjev za dodjelu licence dostavljaju se i dokazi o ispunjavanju uslova za izdavanje licence, kao i dokaz o posjedovanju poštanske mreže.
Član 68
(1) Licenca može biti oduzeta u slučaju kada korisnik licence ne obavlja poštanske usluge u skladu sa zakonom.
(2) U slučaju oduzimanja licence iz stava 1. ovog člana, Agencija određuje način izmirivanja preuzetih obaveza korisnika licence prema korisnicima poštanskih usluga, odnosno način postupanja sa poštanskim pošiljkama.
(3) Troškove nastale po ovom osnovu snosi korisnik licence.
XIV - NADZOR
Član 69
(1) Nadzor nad primjenom ovog zakona i drugih propisa kojima se uređuje obavljanje poštanskih usluga obavlja Ministarstvo.
(2) Inspekcijski nadzor iz stava 1. ovog člana vrši Republička uprava za inspekcijske poslove putem inspektora za poštanski saobraćaj.
Član 70
(1) Inspektor je dužan da u vršenju poslova nadzora sarađuje sa drugim inspektorima, pravosudnim, prekršajnim i drugim nadležnim organima.
(2) Inspektor je dužan da uzme u postupak prijave građana, preduzeća i drugih pravnih lica u vezi sa poslovima iz svoje nadležnosti i da o postupku i rezultatima u primjerenom roku postupka obavijesti podnosioca prijave.
(3) Inspektor je ovlašćen da preduzme i predloži potrebne mjere za sprečavanje povrede propisa kojima se uređuje vršenje poštanskih usluga.
XV - KAZNENE ODREDBE
Član 71
(1) Novčanom kaznom od 3.000 KM do 30.000 KM kazniće se operater poštanskog saobraćaja i drugo fizičko ili pravno lice za učinjeni prekršaj ako:
a) ne obavlja pružanje poštanskih usluga u skladu sa odredbama ovog zakona, aktima Svjetskog poštanskog saveza, međunarodnim ugovorima i sporazumima (član 2. stav 1.),
b) ne donese Posebne uslove za vršenje poštanskih usluga (član 5. stav 4.),
v) ako “poštanski operater” u nazivu firme koristi riječ “Pošta” (član 22. stav 4.),
g) gradi, održava ili upotrebljava poštanske objekte ili opremu na način koji nije u skladu sa propisima Republike Srpske ili međunarodnim preporukama (član 29. stav 2.),
d) obavlja poštanske usluge bez prethodno pribavljene licence (član 66. stav 1.) i
đ) pruža poštanske usluge koje nisu navedene u licenci (član 68. stav 1.).
(2) Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u operateru poštanskog saobraćaja novčanom kaznom od 300 KM do 3.000 KM.
Član 72
(1) Novčanom kaznom od 1.000 KM do 10.000 KM kazniće se operater poštanskog saobraćaja i drugo fizičko ili pravno lice za učinjeni prekršaj ako:
a) radi kraće od pet radnih dana u toku sedmice (član 8. stav 4.),
b) vrši prijem i prenos poštanskih pošiljaka čija je sadržina zabranjena (član 14.),
v) koristi poštanski žig i poštanske marke suprotno zakonu (član 20. st 1. i 3. i član 21. stav 1.),
g) ne odredi i na uobičajeni način ne objavi radno vrijeme sa korisnicima poštanskih usluga (član 22. stav 5.),
d) javni poštanski operater ne osigura dostupnost poštanskih usluga na cijeloj teritoriji Republike Srpske (član 24. stav 1.),
đ) ne vodi odvojene račune za rezervisane i nerezervisane poštanske usluge (član 28. stav 1.),
e) ne obezbijedi nepovredivost poštanskih pošiljaka i tajnost podataka (član 34. stav 1.),
ž) ne poštuje rokove za prenos i uručenje poštanskih pošiljaka (član 37. stav 2.) i
z) ne postupa sa neisporučivim pošiljkama u skladu sa odredbama ovog zakona (član 41.).
(2) Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u operateru poštanskog saobraćaja novčanom kaznom od 100 KM do 1.000 KM.
Član 73
Za prekršaj učinjen nepostavljanjem i neodržavanjem kućnih sandučića na način propisan u članu 31. u stavu 1. kazniće se novčanom kaznom:
a) pravno lice u iznosu od 500 KM do 1.500 KM i
b) fizičko lice u iznosu od 50 KM do 150 KM.
XVI - PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Član 74
(1) Pošta i poštanski operateri dužni su da u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona pribave licencu kao odobrenje za rad od Agencije u skladu sa odredbama Zakona o poštama Bosne i Hercegovine i odredbama ovog zakona.
(2) Do pribavljanja licence Pošta i poštanski operateri koji su registrovani za vršenje usluga poštanskog saobraćaja obavljaće registrovane djelatnosti u skladu sa odredbama ovog zakona.
(3) Ukoliko operateri za poštanski saobraćaj u roku propisanom u stavu 1. ovog člana ne pribave licencu, narednog dana od dana isteka propisanog roka prestaju sa radom.
Član 75
Vlada Republike Srpske će u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona dati saglasnost na:
a) Generalni plan poštanske mreže,
b) Plan razvoja Pošte i
v) Cjenovnik rezervisanih poštanskih usluga.
Član 76
(1) Ministarstvo će u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona dati saglasnost na:
a) Opšte uslove za vršenje poštanskih usluga,
b) Posebne uslove za vršenje poštanskih usluga,
v) Nomenklaturu za vršenje poštanskih usluga i
g) Pravila o metodologiji o razvrstavanju zajedničkih troškova ostvarenih vršenjem poštanskih usluga na rezervisane i nerezervisane, te utvrđivanje nedostajućih sredstava za subvencije.
(2) Saglasnost na Pravila o metodologiji iz tačke g) ovog člana daje i Ministarstvo finansija.
Član 77
Ministar će u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona dati saglasnost na Pravilnik o uslovima za obavljanje djelatnosti operatera poštanskog saobraćaja.
Član 78
Svoja opšta akta operateri poštanskog saobraćaja će uskladiti sa odredbama ovog zakona u roku od šest mjeseci od dana njegovog stupanja na snagu.
Član 79
Stupanjem na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o pošti (“Službeni glasnik Republike Srpske”, br. 20/97 i 63/01).
Član 80
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srpske”, osim odredbe člana 27. stav 4., koja stupa na snagu od 1. januara 2011. godine.