Nedostatak obrazlozenja u pogledu primjene blazeg zakona
Iz obrazloženja prvostepenog suda:
„Naime, u pogledu vremena izvršenja krivičnih radnji očigledno je da su neke radnje izvršene u periodu do 01. 08. 2003. godine, a neke u periodu nakon 01. 08. 2003. godine, nasuprot tvrdnji odbrane da se radi o periodu 2002. do prve polovine 2003. godine, te se optužena fizička lica i pravno lice terete za izvršenje krivičnih radnji u skladu sa Krivičnim zakonom FBiH iz 1998. godine, te u skladu sa članom
273. stav 3. Krivičnog zakona FBiH iz 2003. godine.
Primjenom člana 4. stav 1. Krivičnog zakona BiH, odnosno člana 5. stav 1. Krivičnog zakona FBiH, na učinioca krivičnog djela primjenjuje se zakon koji je bio na snazi u vrijeme učinjenja krivičnog djela. Stav 2. navedenog člana, obavezuje Sud da ukoliko se zakon, nakon izvršenja krivičnog djela, izmijeni jednom ili više puta, onda primijeni zakon koji je blaži za učinioca, što podrazumijeva da je neophodno utvrditi vrijeme izvršenja krivičnog djela. Međutim, u ovom slučaju optužena lica su oglašena krivim da su u vremenskom kontinuitetu počinila više istih krivičnih djela, koja se s obzirom na način učinjenja, njihovu vremensku povezanost i druge stvarne okolnosti koje ih povezuju, čine jedinstvenu cjelinu i kvalifikuju kao jedno krivično djelo, te imajući u vidu da se radi o produženom krivičnom djelu, Sud cijeni da se kao vrijeme izvršenja krivičnog djela smatra vrijeme kada je poduzeta posljednja radnja izvršenja. Kako iz provedenih materijalnih dokaza proizilazi je posljednja radnja, koja ulazi u sastav produženog krivičnog djela utaje poreza, izvršena u vrijeme nakon stupanja na snagu Krivičnog zakona FBiH, odnosno nakon 01. 08. 2003. godine, to nije bilo mjesta primjeni principa primjene blažeg zakona, iz razloga što
je za primjenu tog pravnog instituta potrebno da se zakon, nakon izvršenja krivičnog djela, promijeni jednom ili više puta, stoga je u konkretnom slučaju primijenjen Krivični zakon FBiH iz 2003. godine.”
Iz odluke Ustavnog suda BiH:
„U konkretnom slučaju Ustavni sud primjećuje da radnje izvršenja produženog krivičnog djela porezna utaja koje su apelantima stavljene na teret nisu razgraničene na precizan način. Dalje, apelanti su u pretežnom dijelu ostvarili produženo krivično djelo porezna utaja preduzimanjem radnji u vrijeme važenja KZFBiH iz 1998. godi- ne, odnosno optužnicom im je stavljeno na teret da su počinili kvalificirani oblik kri- vičnog djela porezna utaja i prema ovom zakonu. Najzad, izostalo je jasno i precizno određenje vremena izvršenja posljednje radnje koja je ušla u produženo krivično djelo na temelju čega se određuje i vrijeme izvršenja krivičnog djela, a shodno tome i koji zakon je važio u vrijeme izvršenja krivičnog djela. Imajući u vidu navedeno, obrazloženje prvostepenog suda da ‘nije bilo mjesta za primjenu principa blažeg za- kona zbog toga što je za primjenu tog pravnog instituta potrebno da se zakon nakon izvršenja krivičnog djela promijeni jednom ili više puta’, te je stoga ‘u konkretnom slučaju primijenjen KZFBiH iz 2003. godine’ ne može se prihvatiti kao objašnjenje koje daje odgovor na pitanje koji zakon je trebalo primijeniti, odnosno koji zakon je blaži za učinioca. Prema navedenom, Ustavni sud smatra da je u osporenim odlu- kama u odnosu na produženo krivično djelo porezna utaja izostalo jasno i precizno obrazloženje o vremenu izvršenja ovog krivičnog djela od čega je zavisila i odluka o tome koji zakon će biti primijenjen kao zakon koji je važio u vrijeme izvršenja krivič- nog djela a, shodno tome, i da li ima mjesta za primjenu blažeg zakona.”
Iz obrazloženja prvostepenog suda:
„Naime, u pogledu vremena izvršenja krivičnih radnji očigledno je da su neke radnje izvršene u periodu do 01. 08. 2003. godine, a neke u periodu nakon 01. 08. 2003. godine, nasuprot tvrdnji odbrane da se radi o periodu 2002. do prve polovine 2003. godine, te se optužena fizička lica i pravno lice terete za izvršenje krivičnih radnji u skladu sa Krivičnim zakonom FBiH iz 1998. godine, te u skladu sa članom
273. stav 3. Krivičnog zakona FBiH iz 2003. godine.
Primjenom člana 4. stav 1. Krivičnog zakona BiH, odnosno člana 5. stav 1. Krivičnog zakona FBiH, na učinioca krivičnog djela primjenjuje se zakon koji je bio na snazi u vrijeme učinjenja krivičnog djela. Stav 2. navedenog člana, obavezuje Sud da ukoliko se zakon, nakon izvršenja krivičnog djela, izmijeni jednom ili više puta, onda primijeni zakon koji je blaži za učinioca, što podrazumijeva da je neophodno utvrditi vrijeme izvršenja krivičnog djela. Međutim, u ovom slučaju optužena lica su oglašena krivim da su u vremenskom kontinuitetu počinila više istih krivičnih djela, koja se s obzirom na način učinjenja, njihovu vremensku povezanost i druge stvarne okolnosti koje ih povezuju, čine jedinstvenu cjelinu i kvalifikuju kao jedno krivično djelo, te imajući u vidu da se radi o produženom krivičnom djelu, Sud cijeni da se kao vrijeme izvršenja krivičnog djela smatra vrijeme kada je poduzeta posljednja radnja izvršenja. Kako iz provedenih materijalnih dokaza proizilazi je posljednja radnja, koja ulazi u sastav produženog krivičnog djela utaje poreza, izvršena u vrijeme nakon stupanja na snagu Krivičnog zakona FBiH, odnosno nakon 01. 08. 2003. godine, to nije bilo mjesta primjeni principa primjene blažeg zakona, iz razloga što
je za primjenu tog pravnog instituta potrebno da se zakon, nakon izvršenja krivičnog djela, promijeni jednom ili više puta, stoga je u konkretnom slučaju primijenjen Krivični zakon FBiH iz 2003. godine.”
Iz odluke Ustavnog suda BiH:
„U konkretnom slučaju Ustavni sud primjećuje da radnje izvršenja produženog krivičnog djela porezna utaja koje su apelantima stavljene na teret nisu razgraničene na precizan način. Dalje, apelanti su u pretežnom dijelu ostvarili produženo krivično djelo porezna utaja preduzimanjem radnji u vrijeme važenja KZFBiH iz 1998. godi- ne, odnosno optužnicom im je stavljeno na teret da su počinili kvalificirani oblik kri- vičnog djela porezna utaja i prema ovom zakonu. Najzad, izostalo je jasno i precizno određenje vremena izvršenja posljednje radnje koja je ušla u produženo krivično djelo na temelju čega se određuje i vrijeme izvršenja krivičnog djela, a shodno tome i koji zakon je važio u vrijeme izvršenja krivičnog djela. Imajući u vidu navedeno, obrazloženje prvostepenog suda da ‘nije bilo mjesta za primjenu principa blažeg za- kona zbog toga što je za primjenu tog pravnog instituta potrebno da se zakon nakon izvršenja krivičnog djela promijeni jednom ili više puta’, te je stoga ‘u konkretnom slučaju primijenjen KZFBiH iz 2003. godine’ ne može se prihvatiti kao objašnjenje koje daje odgovor na pitanje koji zakon je trebalo primijeniti, odnosno koji zakon je blaži za učinioca. Prema navedenom, Ustavni sud smatra da je u osporenim odlu- kama u odnosu na produženo krivično djelo porezna utaja izostalo jasno i precizno obrazloženje o vremenu izvršenja ovog krivičnog djela od čega je zavisila i odluka o tome koji zakon će biti primijenjen kao zakon koji je važio u vrijeme izvršenja krivič- nog djela a, shodno tome, i da li ima mjesta za primjenu blažeg zakona.”