Ponavljanje krivicnog djela
Redovni sudovi nisu konkretizirali narocite okolnosti koje bi opravdale bojazan da ce apelant ponoviti isto ili istovrsno krivicno djelo koje mu je stavljeno na teret, odnosno za koje se sumnjici (clan 146. stav 1. tacka c) ZKPFBiH).
Odluka o dopustivosti i meritumu broj AP 3210/15 od 27. oktobra 2015. godine
Iz obrazloženja prvostepenog rješenja:
„Kada je u pitanju poseban pritvorski razlog za produženje mjere pritvora iz tačke c), ovo vijeće nalazi da postoji realna opasnost da bi osumnjičeni u slučaju boravka na slobodi mogao nastaviti sa činjenjem istih ili istovrsnih krivičnih djela. Naime, vijeće je posebno imalo u vidu činjenicu da je osumnjičeni kao nastavnik, odnosno kao direktor škole zloupotrebljavao svoj položaj u dužem vremenskom periodu i to od 2007. do 2013. godine, čime je iskazao svoju posebnu upornost u činjenju krivičnog djela za koje se sumnjiči.”
Iz obrazloženja drugostepenog rješenja:
„Opasnost od ponavljanja krivičnog djela nije striktno vezana samo za ranije ponašanje osumnjičenog u pogledu izvršenja krivičnih djela u prošlosti već se dovodi u vezu sa konkretnom situacijom. U skladu sa praksom Evropskog suda koju
82 83
prati Ustavni sud BiH, opasnost od ponavljanja krivičnog djela mora biti vjerovatna u svjetlu okolnosti predmeta, osobito prošlosti i karaktera lica koje je u pitanju (vidi, Evropski sud, Clooth protiv Belgije, presuda od 12. decembra 1991. godine, tačka 40, Serija A broj 225), što je u pobijanom rješenju dovoljno objašnjeno. Radnje izvršenja u obilježju navedenog krivičnog djela, trajale su godinama prije nego što je oštećena prijavila osumnjičenog, što dovoljno ukazuje na upornost u izvršenju krivičnog djela. Bez obzira što osumnjičeni nije ranije osuđivan, prvostepeni sud je dovoljno cijenio sve okolnosti konkretnog slučaja a prije svega prirodu i način izvršenja krivičnog djela kao i veliki broj radnji izvršenja, što dovoljno potkrepljuje zakonski uvjet za mjerom pritvora u smislu člana 146. stav 1. tačka c) ZKP FBiH, obzirom da je zlostavljanje mldb. oštećene trajalo godinama.”
Iz odluke Ustavnog suda BiH:
„Ustavni sud zapaža da apelant nije evidentiran u krivičnoj evidenciji, što redovni sudovi prema obrazloženjima osporenih odluka uopće nisu cijenili, a trebali su prema ocjeni Ustavnog suda u kontekstu procjene apelantovog ponašanja u prošlosti, kako nalaže standard Evropskog suda. U vezi s tim Ustavni sud podsjeća da se u skladu s citiranom praksom Evropskog suda, prilikom razmatranja ovog pritvorskog razloga, posebno uzima u obzir upravo ličnost osumnjičenika, njegova osobnost i ponašanje u prošlosti. Ustavni sud iz obrazloženja osporenih rješenja ne zapaža da su navedene okolnosti posebno cijenjene, kako nalažu standardi Evropske konvencije, već su navedene okolnosti cijenjene isključivo u kontekstu ‘prirode i načina izvršenja krivičnog djela i velikog broja radnji izvršenja u periodu od 2007. do 2013. godine’, što je suprotno stavu Evropskog suda. [...] Konačno, Ustavni sud zapaža da iz raspoloživih dokaza ne proizlazi da je u postupku provedena stručna procjena vjerovatnosti da će apelant ponoviti krivično djelo koje mu se stavlja na teret kako bi redovni sudovi učinili vjerovatnom bojazan da bi apelant mogao ponoviti isto ili istovrsno krivično djelo za koje se sumnjiči, koja bi opravdala postojanje ovog pritvorskog razloga (vidi, Evropski sud, Peša protiv Hrvatske, presuda od 8. aprila 2010. godine, aplikacija broj 40523/08, stav 96). Ustavni sud podsjeća da je Evropskom sudu u citiranom predmetu upravo propust nadležnih organa da obave stručnu procjenu vjerovatnosti da će podnosilac zahtjeva ponoviti krivično djelo u svjetlu činjenice da podnosilac zahtjeva ranije nije bio osuđivan i da je u međuvremenu razriješen dužnosti koju je obavljao bio dovoljan razlog za zaključak da osnova koja se zasniva na riziku od ponovnog počinjenja krivičnog djela nije sama po sebi opravdala nastavak pritvora podnosioca zahtjeva. Dovodeći standarde Evropskog suda u vezu s konkretnim slučajem Ustavni sud smatra da redovni sudovi
prilikom razmatranja ovog pritvorskog razloga nisu ispoštovali navedene standarde Evropskog suda jer ponuđenim obrazloženjem redovni sudovi nisu uvjerili Ustavni sud da postoje, odnosno nisu konkretizirali naročite okolnosti koje bi opravdale bojazan da će apelant ponoviti isto ili istovrsno krivično djelo koje mu je stavljeno na teret, odnosno za koje se sumnjiči.”
Redovni sudovi nisu konkretizirali narocite okolnosti koje bi opravdale bojazan da ce apelant ponoviti isto ili istovrsno krivicno djelo koje mu je stavljeno na teret, odnosno za koje se sumnjici (clan 146. stav 1. tacka c) ZKPFBiH).
Odluka o dopustivosti i meritumu broj AP 3210/15 od 27. oktobra 2015. godine
Iz obrazloženja prvostepenog rješenja:
„Kada je u pitanju poseban pritvorski razlog za produženje mjere pritvora iz tačke c), ovo vijeće nalazi da postoji realna opasnost da bi osumnjičeni u slučaju boravka na slobodi mogao nastaviti sa činjenjem istih ili istovrsnih krivičnih djela. Naime, vijeće je posebno imalo u vidu činjenicu da je osumnjičeni kao nastavnik, odnosno kao direktor škole zloupotrebljavao svoj položaj u dužem vremenskom periodu i to od 2007. do 2013. godine, čime je iskazao svoju posebnu upornost u činjenju krivičnog djela za koje se sumnjiči.”
Iz obrazloženja drugostepenog rješenja:
„Opasnost od ponavljanja krivičnog djela nije striktno vezana samo za ranije ponašanje osumnjičenog u pogledu izvršenja krivičnih djela u prošlosti već se dovodi u vezu sa konkretnom situacijom. U skladu sa praksom Evropskog suda koju
82 83
prati Ustavni sud BiH, opasnost od ponavljanja krivičnog djela mora biti vjerovatna u svjetlu okolnosti predmeta, osobito prošlosti i karaktera lica koje je u pitanju (vidi, Evropski sud, Clooth protiv Belgije, presuda od 12. decembra 1991. godine, tačka 40, Serija A broj 225), što je u pobijanom rješenju dovoljno objašnjeno. Radnje izvršenja u obilježju navedenog krivičnog djela, trajale su godinama prije nego što je oštećena prijavila osumnjičenog, što dovoljno ukazuje na upornost u izvršenju krivičnog djela. Bez obzira što osumnjičeni nije ranije osuđivan, prvostepeni sud je dovoljno cijenio sve okolnosti konkretnog slučaja a prije svega prirodu i način izvršenja krivičnog djela kao i veliki broj radnji izvršenja, što dovoljno potkrepljuje zakonski uvjet za mjerom pritvora u smislu člana 146. stav 1. tačka c) ZKP FBiH, obzirom da je zlostavljanje mldb. oštećene trajalo godinama.”
Iz odluke Ustavnog suda BiH:
„Ustavni sud zapaža da apelant nije evidentiran u krivičnoj evidenciji, što redovni sudovi prema obrazloženjima osporenih odluka uopće nisu cijenili, a trebali su prema ocjeni Ustavnog suda u kontekstu procjene apelantovog ponašanja u prošlosti, kako nalaže standard Evropskog suda. U vezi s tim Ustavni sud podsjeća da se u skladu s citiranom praksom Evropskog suda, prilikom razmatranja ovog pritvorskog razloga, posebno uzima u obzir upravo ličnost osumnjičenika, njegova osobnost i ponašanje u prošlosti. Ustavni sud iz obrazloženja osporenih rješenja ne zapaža da su navedene okolnosti posebno cijenjene, kako nalažu standardi Evropske konvencije, već su navedene okolnosti cijenjene isključivo u kontekstu ‘prirode i načina izvršenja krivičnog djela i velikog broja radnji izvršenja u periodu od 2007. do 2013. godine’, što je suprotno stavu Evropskog suda. [...] Konačno, Ustavni sud zapaža da iz raspoloživih dokaza ne proizlazi da je u postupku provedena stručna procjena vjerovatnosti da će apelant ponoviti krivično djelo koje mu se stavlja na teret kako bi redovni sudovi učinili vjerovatnom bojazan da bi apelant mogao ponoviti isto ili istovrsno krivično djelo za koje se sumnjiči, koja bi opravdala postojanje ovog pritvorskog razloga (vidi, Evropski sud, Peša protiv Hrvatske, presuda od 8. aprila 2010. godine, aplikacija broj 40523/08, stav 96). Ustavni sud podsjeća da je Evropskom sudu u citiranom predmetu upravo propust nadležnih organa da obave stručnu procjenu vjerovatnosti da će podnosilac zahtjeva ponoviti krivično djelo u svjetlu činjenice da podnosilac zahtjeva ranije nije bio osuđivan i da je u međuvremenu razriješen dužnosti koju je obavljao bio dovoljan razlog za zaključak da osnova koja se zasniva na riziku od ponovnog počinjenja krivičnog djela nije sama po sebi opravdala nastavak pritvora podnosioca zahtjeva. Dovodeći standarde Evropskog suda u vezu s konkretnim slučajem Ustavni sud smatra da redovni sudovi
prilikom razmatranja ovog pritvorskog razloga nisu ispoštovali navedene standarde Evropskog suda jer ponuđenim obrazloženjem redovni sudovi nisu uvjerili Ustavni sud da postoje, odnosno nisu konkretizirali naročite okolnosti koje bi opravdale bojazan da će apelant ponoviti isto ili istovrsno krivično djelo koje mu je stavljeno na teret, odnosno za koje se sumnjiči.”
