COVID-19 NAJNOVIJE MJERE I AKTIVNOSTI – skraćeni pregled
Svjetska zdravstvena organizacija proglasila je 11. marta 2020. godine pandemiju zbog širenja novog korona virusa, odnosno bolesti koju virus uzrokuje, a koja se označava skraćenicom COVID-19 (Corona Virus Disease 2019). U Bosni i Hercegovini prvi slučaj oboljenja od COVID-19 zabilježen je 05. marta 2020. godine, a 17. marta je na teritoriji BiH proglašeno stanje prirodne ili druge nesreće. Do današnjeg dana na teritoriji BiH potvrđeno je više od 1000 slučajeva oboljenja.
Na teritoriji Republike Srpske je 3. aprila stupila na snagu Odluka o proglašenju vanrednog stanja zbog aktuelne epidemiološke situacije, usvojena od strane Narodne Skupštine Republike Srpske 28. marta 2020. godine. Prethodno je Vlada RS dana 16. marta 2020. godine donijela Odluku o proglašenju vanredne situacije. Detaljnije informacije o posljedicama proglašenja vanrednog stanja mogu se pronaći na sljedećem linku:
Nadležni organi vlasti na državnom i republičkom nivou, kao i na nivou jedinica lokalne samouprave preduzeli su niz mjera i aktivnosti radi sprečavanja širenja bolesti koju uzrokuje novi korona virus. O preduzetim mjerama i aktivnostima do 06.04.2020. , dok se u nastavku ovog informativnog teksta nalazi skraćeni pregled najnovijih mjera i aktivnosti nadležnih organa donesenih u periodu od 9. aprila 2020. godine.
Od 11. aprila u Republici Srpskoj je na snazi Uredba sa zakonskom snagom o poreskim mjerama za ublažavanja ekonomskih posljedica nastalih usljed bolesti Covid-19 izazvane virusom Sars-Cov-2. Ovom uredbom su objedinjene ranije donesene odluke, poput odgađanja podnošenja poreskih prijava po osnovu završnog računa, kao i odgađanje rokova za plaćanje određenih poreskih obaveza, poreske mjere za vrijeme vanredne situacije i vanrednog stanja, a s ciljem ublažavanja ekonomskih posljedica i smanjenja nelikvidnosti poreskih obveznika uzrokavane pandemijom.
-rok za podnošenje poreskih prijava za obaveze po završnom računu se sa 31. marta produžava do 30. aprila;
-rokovi za plaćanje određenih poreskih obaveza, poput poreza na dobit koji je bio do 31. marta, produžavaju se do 30. juna, a oni koji ne budu mogli da ispoštuju i ovaj rok mogu da se obrate Poreskoj upravi RS i da u ratama plaćaju ove obaveze do kraja godine;
-rokovi za plaćanje produženi su i za naknade za šume, protivpožarne naknade, te za određene republičke i lokalne takse;
-porez na nepokretnosti čija prva rata koja dospijeva 30. juna, produžava se do 30. septembra, a druga rata sa 30. septembra se odgađa na 31. decembar;
-paušalni godišnji porez za male privrednike, preduzetnike, koji su pogođeni ovim prestankom rada, iznosio je 600 KM, a ove godine će iznositi 240 KM;
-poreskim obveznicima koji imaju rješenje o reprogramu poreskih obaveza koje plaćaju u ratama biće uveden moratorijum na plaćanje rata do 30. juna i neće biti obračuna nikakvih dodatnih zateznih kamata;
-samostalni privrednici ili pravna lica koja nisu radila u drugoj polovini marta na osnovu odluka Republičkog štaba za vanredne situacije ili lokalnih štabova treba da podnesu poreske prijave i da plate neto platu radnicima, dok će doprinosi biti plaćeni iz Fonda solidarnosti za obnovu Republike Srpske. Predviđeno je da će minimalne plate, porezi i doprinosi za april za privrednike koji ne rade po odlukama štabova, kao i za sve one koji su prestali sa radom zbog otežanih uslova poslovanja, biti isplaćene iz Fonda solidarnosti. Poslodavci ili lica koja ostvaruju prihode od samostalnih djelatnosti podnose Poreskoj upravi RS pismenu izjavu sa zahtjevom za saniranje posljedica i to do 11. maja za mart 2020. godine, a do 10. juna za april 2020. godine.
Od 11. aprila u Republici Srpskoj je na snazi Uredba sa zakonskom snagom o rokovima i postupanju u upravnim postupcima i drugim postupcima određenim posebnim materijalnim propisima za vrijeme vanrednog stanja za teritoriju RS kojom je propisano da stranke u upravnim postupcima i drugim postupcima koji se vode u skladu sa posebnim materijalnim propisima neće snositi posljedice nepostupanja u propisanim rokovima. Kada se ne može obezbijediti nesmetano učešće stranaka u postupku, odnosno kada je stranka iz opravdanih razloga onemogućena da učestvuje u postupku, rokovi koji se odnose na preduzimanje procesnih radnji prestaju da teku za vrijeme vanrednog stanja. U postupcima utvrđivanja, plaćanja, naplate i kontrole javnih prihoda poreskih obveznika primjena ove uredbe ograničena je isključivo na rokove za podnošenje pravnih lijekova protiv prvostepenih rješenja i zaključaka nadležnih organa. Uredbom su određeni i hitni postupci u kojima rokovi ne prestaju da teći;
Od 11. aprila u Republici Srpskoj je na snazi Uredba sa zakonskom snagom o izmjenama i dopunama Zakona o osnovnom vaspitanju i obrazovanju, te Uredba sa zakonskom snagom o izmjenama i dopunama Zakona o srednjem obrazovanju i vaspitanju, koje imaju za cilj zakonsko regulisanje načina izvođenja nastave u osnovnim i srednjim školama u novonastalim okolnostima proglašene vanredne situacije i vanrednog stanja.
Od 11. aprila u Republici Srpskoj je na snazi Uredba sa zakonskom snagom o oslobađanju plaćanja naknada za priređivanje igara na sreću, kojom se priređivači igara na sreću oslobađaju plaćanja tzv. paušala na aparate za vrijeme dok traje zabrana obavljanja te djelatnosti, odnosno za vrijeme vanredne situacije i vanrednog stanja;
Republički štab za vanredne situacije donio je 10. aprila Zaključak o sprovođenju mjera zaštite kojim se obavezuju pravna lica, preduzetnici i fizička lica koja pružaju usluge građanima da usluge pružaju zaštićeni maskom i rukavicama, da obezbijede masku i rukavice građanima koji ih nemaju, a koriste njihove usluge, te da obavezno sprovode mjere dezinfekcije. Takođe, zabranjeno je svim građanima okupljanje u grupama većim od tri osobe na javnom mjestu, a građani su obavezni da se na otvorenom prostoru pridržavaju mjere socijalnog rastojanja od dva metra, uz obavezno nošenje zaštitne maske i rukavica;
Skupština grada Banja Luka usvojila je 10. aprila paket mjera za pomoć poslovnoj zajednici i građanima, s ciljem saniranja ekonomskih posljedica epidemiološke krize. Poslovni subjekti su, kroz subvencije, oslobođeni plaćanja komunalne takse i naknade za zauzimanje javnih površina. Predviđeno je da će 1.000.000,00 KM biti izdvojeno kroz set mjera za poljoprivredu sa ciljem povećanja broja zasijanih površina, te da će svi građani koji su se prijavili na javni poziv Centra za razvoj poljoprivrede i sela za dodjelu sjemenskih paketa za sjetvu manjih površina dobiti ili pakete ili novčanu protivrijednost za kupovinu sadnog materijala. Pored toga, Grad će plaćati kamate privrednicima koji podignu kredite kako bi ponovo pokrenuli posao po okončanju krize (za realizaciju ove mjere obezbjeđeno je 500.000,00 KM). Privrednici i preduzetnici, koji posluju u nekom od gradskih prostora, a ne rade zbog krize, oslobođeni su plaćanja zakupnine, dok će oni kojima je rad ograničen, plaćati 50 odsto od redovne cijene zakupa. Zakupci gradskih prostora pod posebnim uslovima (razna udruženja i klubovi) oslobođeni su plaćanja zakupa na period od tri mjeseca. Svi koji imaju ugovore sa Gradom o otplati različitih dugova, moći će odgoditi otplatu tih obaveza na šest mjeseci;
Odlukom Gradskog štaba za vanredne situacije u Banjaluci, od 10. aprila nije dozvoljeno okupljanje na tvrđavi Kastel, u studentskom kampusu i na fudbalskim igralištima u Banjaluci, dok je ranijom odlukom zabranjeno okupljanje na Banj brdu, Parku Mladen Stojanović i obalama Vrbasa;
null
Vlada Federacije BiH donijela je 9. aprila Odluku kojom utvrđuje postojanje uslova za propisivanje mjera neposredne kontrole cijena na području Federacije BiH, te je propisala utvrđivanje marži u trgovini (kalkulativne cijene) za pojedine životne namirnice, osnovne higijenske i druge proizvode, na način da su pravna i fizička lica obavezna utvrditi i primjenjivati marže tako da one ne prelaze nivo marži tih proizvoda na dan 5. mart 2020. godine;
Federalni štab civilne zaštite donio je 10. aprila naredbu o uvođenju obavezne mjere karantina za sva lica koja ulaze u BiH na graničnim prelazima na prostoru FBiH. Od primjene naredbe izuzeti su vozači, mašinovođe, piloti, kabinsko osoblje u međunarodnom saobraćaju, teško oboljela lica u medicinskom transportu, lica u pograničnom kretanju i prekogranični radnici;
null
Federalni štab civilne zaštite donio je 10. aprila naredbu kojom je određeno da poljoprivredni proizvođači koji obavljaju proljetnu sjetvu i koji su zatečeni da upravljaju poljoprivrednom mehanizacijom i prevoznim sredstvima za prevoz pčelinjih društava, opreme i materijala, te vrše prevoz poljoprivrednih proizvoda mogu nesmetano da obavljaju poljoprivrednu djelatnost na prostoru FBiH. Trgovine poljoprivredne opreme, rasadnici i cvjećare izuzimaju se iz naredbe o obustavi rada u FBiH;
Spoljnotrgovinska komora BiH objavila je 10. aprila Analizu podataka o spoljnotrgovinskoj razmjeni između Bosne i Hercegovine i drugih zemalja u period od januara do marta 2020. godine i analize o uticaju pandemije na spoljnotrgovinsku ramjenu u pojedinim sektorima i za pojedine proizvode;
Na području Hercegovačko-neretvanskog kantona i Zapadno-hercegovačkog kantona zabranjuje se kretanje svim građanima izvan njihovog mjesta prebivališta;
UniCredit Bank objavila mjere olakšica za klijente fizička i pravna lica za koje po prijemu i analizi zahtjeva bude identifikovno da su pogođeni okolnostima povezanim s pandemijom, a sve detaljnje upute i online obrazci zahtjeva objavljeni su na web stranici UniCredit Bank Banja Luka.
Svjetska zdravstvena organizacija proglasila je 11. marta 2020. godine pandemiju zbog širenja novog korona virusa, odnosno bolesti koju virus uzrokuje, a koja se označava skraćenicom COVID-19 (Corona Virus Disease 2019). U Bosni i Hercegovini prvi slučaj oboljenja od COVID-19 zabilježen je 05. marta 2020. godine, a 17. marta je na teritoriji BiH proglašeno stanje prirodne ili druge nesreće. Do današnjeg dana na teritoriji BiH potvrđeno je više od 1000 slučajeva oboljenja.
Na teritoriji Republike Srpske je 3. aprila stupila na snagu Odluka o proglašenju vanrednog stanja zbog aktuelne epidemiološke situacije, usvojena od strane Narodne Skupštine Republike Srpske 28. marta 2020. godine. Prethodno je Vlada RS dana 16. marta 2020. godine donijela Odluku o proglašenju vanredne situacije. Detaljnije informacije o posljedicama proglašenja vanrednog stanja mogu se pronaći na sljedećem linku:
Nadležni organi vlasti na državnom i republičkom nivou, kao i na nivou jedinica lokalne samouprave preduzeli su niz mjera i aktivnosti radi sprečavanja širenja bolesti koju uzrokuje novi korona virus. O preduzetim mjerama i aktivnostima do 06.04.2020. , dok se u nastavku ovog informativnog teksta nalazi skraćeni pregled najnovijih mjera i aktivnosti nadležnih organa donesenih u periodu od 9. aprila 2020. godine.
Od 11. aprila u Republici Srpskoj je na snazi Uredba sa zakonskom snagom o poreskim mjerama za ublažavanja ekonomskih posljedica nastalih usljed bolesti Covid-19 izazvane virusom Sars-Cov-2. Ovom uredbom su objedinjene ranije donesene odluke, poput odgađanja podnošenja poreskih prijava po osnovu završnog računa, kao i odgađanje rokova za plaćanje određenih poreskih obaveza, poreske mjere za vrijeme vanredne situacije i vanrednog stanja, a s ciljem ublažavanja ekonomskih posljedica i smanjenja nelikvidnosti poreskih obveznika uzrokavane pandemijom.
-rok za podnošenje poreskih prijava za obaveze po završnom računu se sa 31. marta produžava do 30. aprila;
-rokovi za plaćanje određenih poreskih obaveza, poput poreza na dobit koji je bio do 31. marta, produžavaju se do 30. juna, a oni koji ne budu mogli da ispoštuju i ovaj rok mogu da se obrate Poreskoj upravi RS i da u ratama plaćaju ove obaveze do kraja godine;
-rokovi za plaćanje produženi su i za naknade za šume, protivpožarne naknade, te za određene republičke i lokalne takse;
-porez na nepokretnosti čija prva rata koja dospijeva 30. juna, produžava se do 30. septembra, a druga rata sa 30. septembra se odgađa na 31. decembar;
-paušalni godišnji porez za male privrednike, preduzetnike, koji su pogođeni ovim prestankom rada, iznosio je 600 KM, a ove godine će iznositi 240 KM;
-poreskim obveznicima koji imaju rješenje o reprogramu poreskih obaveza koje plaćaju u ratama biće uveden moratorijum na plaćanje rata do 30. juna i neće biti obračuna nikakvih dodatnih zateznih kamata;
-samostalni privrednici ili pravna lica koja nisu radila u drugoj polovini marta na osnovu odluka Republičkog štaba za vanredne situacije ili lokalnih štabova treba da podnesu poreske prijave i da plate neto platu radnicima, dok će doprinosi biti plaćeni iz Fonda solidarnosti za obnovu Republike Srpske. Predviđeno je da će minimalne plate, porezi i doprinosi za april za privrednike koji ne rade po odlukama štabova, kao i za sve one koji su prestali sa radom zbog otežanih uslova poslovanja, biti isplaćene iz Fonda solidarnosti. Poslodavci ili lica koja ostvaruju prihode od samostalnih djelatnosti podnose Poreskoj upravi RS pismenu izjavu sa zahtjevom za saniranje posljedica i to do 11. maja za mart 2020. godine, a do 10. juna za april 2020. godine.
Od 11. aprila u Republici Srpskoj je na snazi Uredba sa zakonskom snagom o rokovima i postupanju u upravnim postupcima i drugim postupcima određenim posebnim materijalnim propisima za vrijeme vanrednog stanja za teritoriju RS kojom je propisano da stranke u upravnim postupcima i drugim postupcima koji se vode u skladu sa posebnim materijalnim propisima neće snositi posljedice nepostupanja u propisanim rokovima. Kada se ne može obezbijediti nesmetano učešće stranaka u postupku, odnosno kada je stranka iz opravdanih razloga onemogućena da učestvuje u postupku, rokovi koji se odnose na preduzimanje procesnih radnji prestaju da teku za vrijeme vanrednog stanja. U postupcima utvrđivanja, plaćanja, naplate i kontrole javnih prihoda poreskih obveznika primjena ove uredbe ograničena je isključivo na rokove za podnošenje pravnih lijekova protiv prvostepenih rješenja i zaključaka nadležnih organa. Uredbom su određeni i hitni postupci u kojima rokovi ne prestaju da teći;
Od 11. aprila u Republici Srpskoj je na snazi Uredba sa zakonskom snagom o izmjenama i dopunama Zakona o osnovnom vaspitanju i obrazovanju, te Uredba sa zakonskom snagom o izmjenama i dopunama Zakona o srednjem obrazovanju i vaspitanju, koje imaju za cilj zakonsko regulisanje načina izvođenja nastave u osnovnim i srednjim školama u novonastalim okolnostima proglašene vanredne situacije i vanrednog stanja.
Od 11. aprila u Republici Srpskoj je na snazi Uredba sa zakonskom snagom o oslobađanju plaćanja naknada za priređivanje igara na sreću, kojom se priređivači igara na sreću oslobađaju plaćanja tzv. paušala na aparate za vrijeme dok traje zabrana obavljanja te djelatnosti, odnosno za vrijeme vanredne situacije i vanrednog stanja;
Republički štab za vanredne situacije donio je 10. aprila Zaključak o sprovođenju mjera zaštite kojim se obavezuju pravna lica, preduzetnici i fizička lica koja pružaju usluge građanima da usluge pružaju zaštićeni maskom i rukavicama, da obezbijede masku i rukavice građanima koji ih nemaju, a koriste njihove usluge, te da obavezno sprovode mjere dezinfekcije. Takođe, zabranjeno je svim građanima okupljanje u grupama većim od tri osobe na javnom mjestu, a građani su obavezni da se na otvorenom prostoru pridržavaju mjere socijalnog rastojanja od dva metra, uz obavezno nošenje zaštitne maske i rukavica;
Skupština grada Banja Luka usvojila je 10. aprila paket mjera za pomoć poslovnoj zajednici i građanima, s ciljem saniranja ekonomskih posljedica epidemiološke krize. Poslovni subjekti su, kroz subvencije, oslobođeni plaćanja komunalne takse i naknade za zauzimanje javnih površina. Predviđeno je da će 1.000.000,00 KM biti izdvojeno kroz set mjera za poljoprivredu sa ciljem povećanja broja zasijanih površina, te da će svi građani koji su se prijavili na javni poziv Centra za razvoj poljoprivrede i sela za dodjelu sjemenskih paketa za sjetvu manjih površina dobiti ili pakete ili novčanu protivrijednost za kupovinu sadnog materijala. Pored toga, Grad će plaćati kamate privrednicima koji podignu kredite kako bi ponovo pokrenuli posao po okončanju krize (za realizaciju ove mjere obezbjeđeno je 500.000,00 KM). Privrednici i preduzetnici, koji posluju u nekom od gradskih prostora, a ne rade zbog krize, oslobođeni su plaćanja zakupnine, dok će oni kojima je rad ograničen, plaćati 50 odsto od redovne cijene zakupa. Zakupci gradskih prostora pod posebnim uslovima (razna udruženja i klubovi) oslobođeni su plaćanja zakupa na period od tri mjeseca. Svi koji imaju ugovore sa Gradom o otplati različitih dugova, moći će odgoditi otplatu tih obaveza na šest mjeseci;
Odlukom Gradskog štaba za vanredne situacije u Banjaluci, od 10. aprila nije dozvoljeno okupljanje na tvrđavi Kastel, u studentskom kampusu i na fudbalskim igralištima u Banjaluci, dok je ranijom odlukom zabranjeno okupljanje na Banj brdu, Parku Mladen Stojanović i obalama Vrbasa;
null
Vlada Federacije BiH donijela je 9. aprila Odluku kojom utvrđuje postojanje uslova za propisivanje mjera neposredne kontrole cijena na području Federacije BiH, te je propisala utvrđivanje marži u trgovini (kalkulativne cijene) za pojedine životne namirnice, osnovne higijenske i druge proizvode, na način da su pravna i fizička lica obavezna utvrditi i primjenjivati marže tako da one ne prelaze nivo marži tih proizvoda na dan 5. mart 2020. godine;
Federalni štab civilne zaštite donio je 10. aprila naredbu o uvođenju obavezne mjere karantina za sva lica koja ulaze u BiH na graničnim prelazima na prostoru FBiH. Od primjene naredbe izuzeti su vozači, mašinovođe, piloti, kabinsko osoblje u međunarodnom saobraćaju, teško oboljela lica u medicinskom transportu, lica u pograničnom kretanju i prekogranični radnici;
null
Federalni štab civilne zaštite donio je 10. aprila naredbu kojom je određeno da poljoprivredni proizvođači koji obavljaju proljetnu sjetvu i koji su zatečeni da upravljaju poljoprivrednom mehanizacijom i prevoznim sredstvima za prevoz pčelinjih društava, opreme i materijala, te vrše prevoz poljoprivrednih proizvoda mogu nesmetano da obavljaju poljoprivrednu djelatnost na prostoru FBiH. Trgovine poljoprivredne opreme, rasadnici i cvjećare izuzimaju se iz naredbe o obustavi rada u FBiH;
Spoljnotrgovinska komora BiH objavila je 10. aprila Analizu podataka o spoljnotrgovinskoj razmjeni između Bosne i Hercegovine i drugih zemalja u period od januara do marta 2020. godine i analize o uticaju pandemije na spoljnotrgovinsku ramjenu u pojedinim sektorima i za pojedine proizvode;
Na području Hercegovačko-neretvanskog kantona i Zapadno-hercegovačkog kantona zabranjuje se kretanje svim građanima izvan njihovog mjesta prebivališta;
UniCredit Bank objavila mjere olakšica za klijente fizička i pravna lica za koje po prijemu i analizi zahtjeva bude identifikovno da su pogođeni okolnostima povezanim s pandemijom, a sve detaljnje upute i online obrazci zahtjeva objavljeni su na web stranici UniCredit Bank Banja Luka.
