Vaš pravni kompas 

  • D protiv Francuske

  • Europsko pravo
Europsko pravo
 #1533  by sudija
 
D v. France

(br. 11288/18) 16.7.2020.

Nema povrede člana 8. EK Nema povrede člana 14. EK

Aplikanti su gospođa D, gospodin D i gospođica D. Trećeaplikantica D rođena je u Ukrajini pomoću surogat-majčinstva. Njeno rođenje registrovano je u Kijevu 3. oktobra 2012. godine, a lokalna potvrda kaže da je prvoaplikantica njena majka a drugoaplikant njen otac.

Predmet se odnosi na odbijanje zahtjeva za prepis rodnog lista djeteta koje je rođeno pomoću surogat-majčinstva u inostranstvu, u matičnu knjigu rođenih u Francuskoj uz obrazloženje da je majka naručiteljica označena kao majka u rodnom listu, budući da je genetska majka.

Aplikanti gospodin i gospođa D vjenčali su se u Francuskoj 2008. godine. Dijete se rodilo u Ukrajini u septembru 2012. godine, od surogat majke. Izvod iz matične knjige rođenih u Kijevu označava prvoaplikanticu kao majku, a drugoaplikanta kao oca, a da se ne spominje žena koja je rodila dijete.

Aplikanti gospodin i gospođa D prijavili su se 20. septembra 2014. godine francuskoj ambasadi u Kijevu radi prepisa izvoda iz matične knjige rođenih u francuski registar. Zamjenica konzula odgovorila je da je zbog specifičnosti situacije odlučila obustaviti postupak kako bi stvar predala javnom tužiocu u Nantesu, koji ih je obavijestio da su, na osnovu naredbe Ministarstva pravde koje se tiču naknadnog postupanja po presudama Suda u predmetima Mennesson v. France i Labassee v. France, suspendovane sve prijave koje se odnose na surogat rođenja.

Par je 27. januara 2016. pokrenuo postupak protiv javnog tužioca pred Tribunalom visoke instance (Nantes tribunal de grande) tražeći naredbu da se rođenje djeteta upiše u francuski registar rođenja.

Tribunal je usvojio zahtjev 12. januara 2017. godine. Naglašeno je da činjenica da izvod iz matične knjige rođenih ukazuje da je prvoaplikantica bila majka, iako nije rodila, ne može, uzimajući u obzir najbolje interese djeteta kako je utvrdio Evropski sud za ljudska prava, opravdati odbijanje priznavanja ovog pravnog odnosa, majka i dijete, koji je bio „jedini odnos priznat kao pravno uspostavljen u zemlji rođenja“ i koji je, dakle, odgovarao pravnoj stvarnosti.

Apelacioni sud u Rennesu 18. decembra 2017. godine potvrdio presudu od 12. januara 2017. godine u mjeri u kojoj je odobrio transkripciju izvoda iz matične knjige rođenih u odnosu na odnos otac i dijete, ali odbio je u odnosu na odnos majka-dijete. U presudi je posebno navedeno da je “U vezi sa označavanjem majke u rodnom listu, stvarnost u smislu [ člana 47. Građanskog zakona] čini činjenica porođaja; naime, dok pravo može transformirati tu stvarnost u smislu [te odredbe], pozitivno pravo dozvoljava odstupanje od principa mater semper certa samo u izričito ograničenom broju slučajeva koje je zakonodavac propisao, u kontekstu potpunog usvojenja (prvi

stav člana 356. Građanskog zakona), omogućavajući na taj način majci usvojiteljici koja nije rodila da bude označena kao majka na važeći način.” Aplikanti se nisu žalili Kasacionom sudu.

Aplikanti su 12. septembra 2019. godine, u odgovoru na zahtjev predsjednika Vijeća, obavijestili Sud da je gđa D, prvoaplikantica genetska majka D kao trećeaplikantice.

Pozivajući se na član 8. Konvencije, samostalno i u vezi s članom 14. Konvencije aplikanti se žale na povredu prava na poštovanje privatnog života djeteta i na diskriminaciju na osnovu „rođenja“ u uživanju ovog prava.


Evropski sud je istakao da je i prije presuđivao o pitanju pravnog odnosa roditelj – dijete između djeteta i namjeravanog oca koji je ujedno i biološki otac (presude Mennesson protiv Francuske i Labassee protiv Francuske). Prema njegovoj sudskoj praksi, postojanje genetske veze ne znači da djetetovo pravo na poštivanje njegovog privatnog života zahtijeva zakonski odnos s ocem koji se planira uspostaviti zapisom podataka iz inostranog rodnog lista. Sud nije vidio razloga u okolnostima sadašnjeg slučaja da se donese drugačija odluka koja se tiče priznavanja pravnog odnosa s namjeravanom majkom, koja je bila djetetova genetska majka. Sud je također ukazao na svoj nalaz u savjetodavnom mišljenju br. P16-2018-001 da usvajanje proizvodi slične učinke na registraciju stranih detalja rođenja kada je u pitanju priznavanje pravnih odnos djeteta i majke koja mu je namijenjena.

https://www.anwalt-bih.de

O nama

Forum Pravo BiH je pokrenut sa ciljem poticanja i poboljšanja komunikacije unutar pravne struke

Pravo BiH

Responzivni forum